Hoe bouw je pensioen op als zzp'er?

‘Pensioen regelen, daar moet ik nog iets mee.’ Klinkt er ook zo’n stemmetje in jouw hoofd? Ergens weet je wel dat het verstandig is om als zzp’er pensioen op te bouwen. Maar waar begin je? En wat betekenen al die termen nou precies? Lijfrente, banksparen, pensioenbeleggen… Geen zorgen, wij helpen je graag. In dit artikel vertellen we je wat goed is om te weten over pensioen opbouwen als zzp’er.

Waarom moet je als zzp’er pensioen opbouwen?

Nu doe je je werk nog met veel plezier. Maar er komt een moment dat je minder wilt werken, of helemaal stopt. Tijd om van je pensioen te genieten. Uit de meest recente cijfers van het Nibud blijkt dat 44% van de gepensioneerde zzp’ers moeilijk rondkomt. Bij Nederlanders in loondienst is dit 33%. Dit kun je voorkomen door zelf pensioen op te bouwen als zzp’er.

Hoe eerder je begint, hoe meer je opbouwt

Als zzp’er bouw je niet automatisch pensioen op, zoals de meeste mensen in loondienst. Je moet als zzp’er zelf voor je pensioen zorgen. Bijvoorbeeld door aanvullend te sparen, en/of te beleggen voor je pensioen. Hoe eerder je begint met pensioenopbouw als zzp’er, hoe meer voordeel je er straks van hebt. Zo voorkom je dat je er straks te veel op achteruitgaat qua inkomen. Verderop in dit artikel nemen we je mee in de verschillende mogelijkheden om als zzp’er pensioen op te bouwen.

Mogelijk belastingvoordeel

Een andere reden om pensioen op te bouwen als zzp’er? Het levert je mogelijk belastingvoordeel op. Hoe dat zit, leggen we ook verderop in dit artikel uit.

Zo werkt pensioen voor zzp’ers

Eerst even terug naar de basis. Hoe werkt het pensioen voor zzp’ers? Het pensioenstelsel in Nederland bestaat uit drie belangrijke pijlers:

1. Je AOW (Algemene Ouderdomswet)

Als zzp’er heb je recht op AOW, zoals iedereen in Nederland. Zodra je de AOW-leeftijd bereikt, krijg je dit basispensioen van de overheid. Voor veel mensen is alleen de AOW niet genoeg om van rond te komen.

2. Pensioen via een werkgever

Pensioen via de werkgever noemen we de tweede pijler. Dat type pensioen bouw je als zzp’er niet op. Je werkt tenslotte voor jezelf – en bent je eigen baas. Heb je eerder wel in loondienst gewerkt? Dan kan het zijn dat je al wel pensioen hebt opgebouwd bovenop je AOW. Op www.mijnpensioenoverzicht.nl vind je een overzicht van de pensioenen die je tot nu toe hebt opgebouwd.

Hoe bouw je pensioen op als zzp’er?

Als zzp’er heb je verschillende mogelijkheden om aanvullend pensioen op te bouwen. Zo kun je zelf sparen of beleggen. Maar je kunt ook een pensioenproduct afsluiten bij een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar. Daarbinnen heb je verschillende smaken. Een andere optie: investeren of je hypotheek versneld aflossen. En je kunt natuurlijk ook meerdere manieren combineren. Hieronder bespreken we de belangrijkste opties.

• Zelf sparen of beleggen (in box 3)
  Je kunt als zelfstandig ondernemer pensioen opbouwen door op een spaarrekening te sparen. Dit geld hoef je niet per se voor je pensioen te gebruiken. En kun je tussentijds vrij opnemen. Het vermogen op je spaarrekening valt in box 3. In box 3 betaal je boven een bepaald bedrag belasting over je vermogen. In 2024 is dat bedrag € 57.000,- en voor fiscaal partners het dubbele.
  
  Je kunt ook pensioen opbouwen door te beginnen met beleggen. Ook dit geld kun je opnemen wanneer je wilt en hoef je niet voor je pensioen te gebruiken. Let wel op: met beleggen loop je risico. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen. Net als bij een spaarrekening betaal je boven een bepaald bedrag vermogensrendementsheffing in box 3.
  
  
• Aanvullende pensioenopbouw (in box 1)
  Veel zelfstandig ondernemers kiezen voor aanvullende pensioenopbouw met een lijfrenteverzekering of een ‘bancaire lijfrente’. Dat laatste noemen we ook wel ‘banksparen’.
  
  Banksparen bij Nationale-Nederlanden kan met het product Aanvullende PensioenOpbouw. Hiermee bouw je vermogen op om je AOW en eventuele werkgeverspensioenen aan te vullen. Je stort geld op een geblokkeerde bankspaarrekening. Daarbij kies je zelf of je alleen spaart, belegt of een combinatie maakt. Je kunt eenmalig geld storten, maar ook elke maand. Tijdens de opbouwfase groeit de pot. Als je met pensioen gaat, laat je het geld in periodes uitkeren. Dat zijn je lijfrente-uitkeringen.

Belastingvoordeel

Een belangrijk pluspunt is dat je fiscaal voordeel kunt krijgen. Hoe dat werkt? Je stortingen op deze rekening mag je in je aangifte inkomstenbelasting aftrekken van je belastbaar inkomen in box 1. Je inleg is dus fiscaal aftrekbaar. Daardoor betaal je minder inkomstenbelasting. Pas op het moment dat je met pensioen bent, betaal je belasting over je uitkeringen. Dan val je meestal in een lager belastingtarief.

Bij Nationale-Nederlanden kun je op één rekening sparen én beleggen voor je pensioen.

Nog een voordeel: over het vermogen dat je opbouwt in box 1, betaal je geen vermogensrendementsheffing. Wel belangrijk om te beseffen: tot je met pensioen gaat kun je in principe geen geld van deze rekening opnemen. Ook niet als je een huis wilt kopen of een tijdje geen opdrachten hebt. Lees ook deze vijf vragen om jezelf te stellen voordat je begint met banksparen.

Goed om te weten: je mag per jaar een maximaal bedrag aftrekken van je inkomen bij je belastingaangifte. Zo profiteer je van belastingvoordeel. Hoeveel dat is, hangt onder andere af van je jaarruimte en reserveringsruimte. Verderop in dit artikel leggen we uit hoe je die berekent.

Bespreek je pensioen met je adviseur

Meer weten over de voor- en nadelen van de verschillende manieren om pensioen op te bouwen? Lees ons blog Geld voor later: 6 manieren om daar nu al voor te zorgen. Wat je het best kunt kiezen, hangt af van jouw persoonlijke situatie. Een onafhankelijk financieel adviseur kan je vertellen wat in jouw situatie slim is om te doen.

Aanvullend pensioen opbouwen door te sparen en/of te beleggen

Als je kiest voor banksparen, heb je meerdere opties. Zo kun je pensioensparen. Hierbij spaar je op een geblokkeerde bankspaarrekening voor extra pensioen. Duurt het nog wel even voor je met pensioen gaat? Dan is pensioenbeleggen ook een optie. Dan bouw je vermogen op door te beleggen op een geblokkeerde bankspaarrekening. Beide opties leveren je mogelijk belastingvoordeel op.

Sparen en beleggen combineren

Lijken pensioenbeleggen en pensioensparen je allebei wel wat? Bij ons kun je sparen en beleggen combineren op één rekening. Met Aanvullende PensioenOpbouw kies je zelf of je belegt, spaart of een combinatie maakt. En hoe je je vermogen tussen sparen en beleggen verdeelt. Wil je het tussendoor aanpassen? Dat kan gewoon!

Hoe groot kan jouw pensioenpot worden?

Kies je voor Aanvullende PensioenOpbouw? Dan maak je kans op een hoger rendement als je ook belegt voor je pensioen. Hoeveel dat opgebouwde vermogen dan ongeveer wordt? Deze tool geeft een indicatieve berekening van je opgebouwde vermogen.

Wat is het verschil tussen banksparen en een lijfrente?

Wat niemand wil, is dat zijn beleggingen minder waard worden. Of nog erger: dat je je hele inleg verliest. De waarde van je beleggingen kan dus schommelen. En gaat het een jaar iets minder goed? Dan betekent dat niet meteen dat het aankomende jaar weer zo is. Er is ook kans dat je beleggingen juist méér waard worden.

Maar soms wordt met ‘lijfrente’ nog een ‘lijfrenteverzekering’ bedoeld. Die kon je vroeger afsluiten bij een verzekeraar. Het product was gekoppeld aan je leven. Daarbij kon je ervoor kiezen levenslang uitkeringen te ontvangen. Bij banksparen kan dat niet, dan ontvang je maximaal dertig jaar uitkeringen.

Wil je hier meer over weten? Op deze pagina vind je de verschillen tussen banksparen en verzekeren. Of lees de fiscale en juridische regels rondom je lijfrentekapitaal.

Wat is jaarruimte zzp?

Bij banksparen kun je van fiscaal voordeel profiteren. Via je aangifte inkomstenbelasting krijg je een deel van je inleg terug van de Belastingdienst. Maar dan moet je wel een pensioengat of pensioentekort hebben. Dat heb je als je te weinig pensioen opbouwt. De hoogte van je pensioentekort bepaalt hoeveel je maximaal mag inleggen. Dat is je jaarruimte. Oftewel: het bedrag dat je van de Belastingdienst mag gebruiken om met belastingvoordeel pensioen op te bouwen.

Jaarruimte berekenen

Je jaarruimte is elk jaar anders. Om je jaarruimte te berekenen heb je een aantal gegevens nodig: je belastingaangifte van het vorige jaar, je jaarrekening en soms ook je factor A (zie hieronder). Alles bij de hand? Gebruik dan onze rekenhulp jaarruimte berekenen.

Wat is je reserveringsruimte?

Hoor je nu pas voor het eerst over je jaarruimte? En heb je die nog nooit gebruikt? Geen zorgen. Je kunt deze inhaalruimte ook later nog gebruiken om te sparen en/of beleggen voor extra pensioen. Deze inhaalruimte heet ook wel je ‘reserveringsruimte’. Die blijft maar liefst tien jaar bestaan. Ook je reserveringsruimte bereken je makkelijk en snel met onze rekenhulp.

Wat houdt factor A in en hoe kom ik aan mijn factor A?

Je factor A heb je nodig voor het berekenen van je jaarruimte. Je factor A is het bedrag dat je in een bepaald kalenderjaar aan pensioen hebt opgebouwd bij je werkgever. Ben je het hele jaar zzp’er geweest? Dan heb je in de meeste gevallen dus geen factor A. Heb je nog wel een deel van het jaar pensioen opgebouwd bij je werkgever? Dan heb je wel de factor A uit het vorige jaar nodig voor het berekenen van je jaarruimte van dit jaar. Je vindt ‘m in het Uniform Pensioen Overzicht (UPO) op Mijnpensioenoverzicht.nl.

Wat is de fiscale oudedagsreserve (FOR)?

Nog zo’n term die vaak voorbijkomt als het gaat om het zzp pensioen. Met de fiscale oudedagsreserve (FOR) mocht je elk jaar een deel van je winst reserveren op de balans van je onderneming. Deze regeling is begin 2023 afgeschaft. Had je al een FOR? Dan geldt er een overgangsregeling. Lees wat je moet je weten over de afschaffing van de fiscale oudedagsreserve.

Wat betekent de nieuwe pensioenwet voor zzp’ers?

Sommige regelingen worden afgeschaft, andere komen erbij. Zoals de nieuwe Wet toekomst pensioenen. Die heeft ook invloed op zelfstandig ondernemers. Zo krijg je bijvoorbeeld meer ruimte om fiscaal vriendelijk pensioen op te bouwen. Ook mag je tot vijf jaar na je AOW-leeftijd belastingvriendelijk pensioen opbouwen. Eerst was dit tot je AOW-leeftijd.

Vrijwillig deelnemen aan een pensioenregeling

Ook is er een ‘experimenteerbepaling’ opgenomen in de nieuwe pensioenwet. Dit houdt in dat je als zelfstandig ondernemer bij wijze van experiment vrijwillig kunt deelnemen aan een pensioenregeling in de tweede pijler.

Zzp’ers zouden dus mee kunnen doen met de regeling van bijvoorbeeld een bedrijfstakpensioenfonds. Maar het pensioenfonds moet deze deelname dan wel openstellen. Welke pensioenfondsen dit gaan doen, is nog niet bekend. Het experiment duurt vijf jaar. Is het een succes? Dan wordt het waarschijnlijk omgezet in een wettelijke regeling.

Hoeveel pensioen moet je als zzp’er opzijzetten?

Wat voor jou een goede oudedagsvoorziening is, hangt af van je persoonlijke situatie en wensen. Hoeveel geld komt er binnen? Hoe zien je toekomstdromen eruit? En op welke leeftijd wil je met pensioen?

Als vuistregel wordt vaak gebruikt dat een goed pensioen 70% of 75% van je laatstverdiende inkomen is. Dan heb je ongeveer hetzelfde te besteden als nu. Je kosten gaan later meestal omlaag. Bijvoorbeeld omdat je kinderen uit huis gaan. Of omdat je je hypotheek aflost. Voor een persoonlijke berekening verwijzen we je graag door naar een adviseur.

Wil je toch meteen een inschatting maken? Gebruik dan de rekenhulp van Wijzer in geldzaken eens. Daarmee reken je uit hoeveel je nu per maand of per jaar moet wegzetten om straks een bepaalde pensioenuitkering te krijgen. Of andersom. Stel dat je nu € 200,- per maand inlegt, hoeveel is je opgebouwde pensioen dan straks?

Wat moet een zzp’er per maand apart leggen voor het pensioen?

Je bent niet verplicht om maandelijks een bepaald bedrag in te leggen. Heb je een jaar minder werk? Dan kun je minder – of helemaal niets – inleggen. In een goed jaar kun je meer opzijzetten. Maar om van belastingvoordeel te genieten, is het verstandig maximaal je jaarruimte (en/of reserveringsruimte) in te leggen voor je pensioen.

Hoe werkt het als je straks pensioen krijgt?

Allereerst krijg je dan AOW. Kies je daarnaast voor banksparen, dan krijg je ook lijfrente-uitkeringen. Kies je voor Aanvullende PensioenOpbouw van Nationale-Nederlanden, dan werkt het als volgt.

Voor het uitkeren van je opgebouwde vermogen open je op de einddatum van Aanvullende PensioenOpbouw een nieuwe uitkeringsrekening. Bijvoorbeeld onze Aanvullende PensioenUitkering. Vanaf deze rekening ontvang je de periodieke uitkeringen als aanvulling op je AOW. De hoogte van je periodieke uitkeringen hangt af van de hoogte van het bedrag dat je met banksparen hebt opgebouwd. En van de actuele rente op het moment dat je een uitkeringsrekening opent.