Zo maak je mentale gezondheid op de werkvloer luchtig, praktisch en positief
In veertien dagen positiever denken of beter slapen. Te ambitieus? Nee hoor, zeggen Estrella en Jordy van Toor. De oprichters van FullCharge geloven dat er helemaal geen grote veranderingen nodig zijn om je mentale gezondheid te verbeteren. Met luchtige challenges motiveren ze werknemers om gezondere keuzes te maken. Hoe help je daar als werkgever bij?
Nog voor je ontbijt je sociale media checken: je wéét dat het niet goed is voor je mentale gezondheid. Toch is het lastig ermee te stoppen. Ook Estrella van Toor (27) begon haar dag vaak met scrollen. “Maar dat voelde op een gegeven moment zo leeg”, vertelt ze in het bedrijvenpand in Utrecht waar ze samen met haar broer Jordy (30) een kantoor huurt. Dus besloot ze te experimenteren met het uitstellen van haar sociale media-gebruik in de ochtend. En in plaats daarvan wat vaker te wandelen of haar gedachten op te schrijven. “Kleine veranderingen kunnen een groot verschil maken. Al snel voelde ik meer focus en rust.”
Wij zien mentale gezondheid als een vaardigheid waaraan je kunt werken.
Net als Estrella is ook Jordy de laatste jaren steeds meer bezig met mentale gezondheid en gedragsverandering. Als hij begint met mediteren, raadt hij zijn zus dat ook aan. “Zo namen we elkaar de afgelopen tien jaar steeds mee in de dagelijkse aanpassingen die voor ons goed werken.”
De broer en zus zijn millennials en hebben allebei een achtergrond in voeding. Ze zagen hun vrienden regelmatig worstelen met mentale klachten, zoals stress, vermoeidheid en het gevoel uit balans te zijn. Steeds vaker kregen ze hulpvragen uit hun omgeving. Dat resulteerde in 2018 in hun eigen bedrijf FullCharge. Nu helpen Jordy en Estrella organisaties om de veerkracht op de werkvloer te vergroten. Dat doen ze met keynote-speeches, maar ook met een eigen app, waarop werknemers korte challenges kunnen doen.
Waar lopen millennials en generatie Z vooral tegenaan?
Estrella: “Voor mensen van onze leeftijd zijn de mogelijkheden eindeloos. Aan de ene kant fijn, maar het zorgt ook voor prestatiedruk en stress. Als iets niet lukt, voelt het als je eigen schuld. Sociale media spelen daar een grote rol in. Die zorgen voor onrust en onzekerheid. Veel jonge mensen piekeren, hebben slaapproblemen of burn-outs. Zo’n een op de vier millennials loopt tegen mentale uitdagingen aan. Bij gen-Z is dit zelfs een op de drie. Dat heeft invloed op het werk.”
Hoe kun je daar als werkgever bij helpen?
Jordy: “Door mentale gezondheid als kans te zien, niet als probleem. We merken vaak dat werkgevers het onderwerp zwaar en ingewikkeld vinden. Ze associëren het snel met ziek zijn. Maar je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden. Wij zien mentale gezondheid als een vaardigheid waar alle werknemers aan kunnen werken. Zodat ze zichzelf beter leren kennen en hun grenzen leren aangeven. Daar heb je als werkgever ook profijt van.”
Ik durf te voorspellen dat werknemers in de toekomst kunnen filteren op de mentale gezondheidsscore van bedrijven.
Maar is mentale gezondheid wel de verantwoordelijkheid van een werkgever?
Estrella: “De verantwoordelijkheid ligt bij de werknemer zelf, geloven wij. De werknemer moet zélf willen veranderen. Maar de omgeving kan gezonde keuzes wel makkelijker maken. En als werkgever kun je die omgeving beïnvloeden. Bijvoorbeeld door te zorgen voor een open sfeer op de werkvloer, gezonde voeding te stimuleren en tijdens de pauze samen te wandelen.”
Jordy: “Aandacht besteden aan mentale gezondheid is onderdeel van goed werkgeverschap. Voor jonge werknemers is het echt belangrijk. Ik durf zelfs te voorspellen dat werknemers in de toekomst kunnen filteren op de mentale gezondheidsscore van bedrijven.”
Wat kunnen werknemers zelf doen om met hun mentale gezondheid aan de slag te gaan?
“Nou…”, zegt Estrella lachend, en ze pakt een grote poster erbij. Daarop staan 36 acties die bijdragen aan de mentale gezondheid van werknemers. Denk aan: water drinken, dagelijks rond dezelfde tijd naar bed en focussen op je ademhaling.
Estrella: “Met onze app experimenteren werknemers veertien dagen met deze acties. Dat doen ze alleen. Je kunt wel met z’n allen een slaapchallenge gaan doen, maar wie weet slaapt de helft van je werknemers al goed. Van tevoren kiezen werknemers dus zelf waaraan ze willen werken. Op deze manier stimuleren we gedragsverandering vanuit intrinsieke motivatie.
Mensen willen vaak meteen van alles veranderen, maar dat gaat ten koste van je focus en het succes. Daarom kun je maar één challenge tegelijk doen. Daarbij passen wij de 1%-regel toe van schrijver en gedragsdeskundige James Clear. Als je dagelijks inzet op 1% verandering, heeft dat op de lange termijn het meeste effect.”
Drie voorbeelden van challenges
1. Geef drie complimenten.
2. Merk piekergedachten op, en probeer ze om te buigen naar positieve gedachten.
3. Focus op één taak tegelijk.
Jordy: “We hebben de challenges samen met neurowetenschappers en experts ontwikkeld. Neurowetenschapper en cognitief psycholoog Ayca Szapora was bijvoorbeeld betrokken bij de meditatiechallenge, en psycholoog Thijs Launpach bij de sociale media-challenge.”
Estrella: “Werknemers beantwoorden tijdens de challenges korte reflectievragen in de app. Zo maken we hun vooruitgang meetbaar. Dat kost ze maximaal vijf tot tien minuten per dag, want we willen de tijd in de app zo kort mogelijk houden.”
Dat is best kort. Hoe zorg je in vijf tot tien minuten voor duurzame gedragsverandering?
Estrella: “In het begin voelt zo’n nieuwe gewoonte voor veel mensen onwennig. Maar tijdens de tweede week ervaren ze al positieve effecten. Waardoor ze het na de tweede week vaak uit zichzelf volhouden.”
Jordy: “Met de challenges zelf zijn ze soms wel langer bezig. Neem de challenge die het vaakst gekozen wordt: ‘rechargen’. Daarmee bedoelen we dat je meerdere keren per dag geen nieuwe informatie tot je neemt. Dan doe je echt even helemaal niets. Dus je luistert ook geen podcast tijdens het wandelen. Best lastig! Maar heel goed voor je brein.”
Wat als iemand meer hulp nodig heeft?
Jordy: “Elke werknemer is gekoppeld aan een coach. Dat is een vertrouwenspersoon, die in de app een persoonlijke terugkoppeling geeft en vragen beantwoordt. Met hun coach kunnen werknemers ook een één-op-één gesprek inplannen als ze dat zelf willen en de werkgever dat toestaat.”
De als-dan-methode
Hoe houd je een nieuwe gewoonte vol? Uit wetenschappelijke studies blijkt dat het helpt om een specifiek moment te koppelen aan een actie. Dit staat in de wetenschap bekend als ‘implementation intention’. Bij elke challenge staat zo’n ‘als-dan…’-situatie vermeld. Bijvoorbeeld: ‘Als ik dinsdag of donderdag thuiskom van werk, dan ga ik sporten.’ Zo maak je een actie concreet en maak je ‘m onderdeel van je routine.
Welke verschillen vallen jullie op tussen generaties?
Estrella: “Millennials en generatie Z zijn meer gewend over hun mentale gezondheid te praten. En hechten meer waarde aan flexibele uren en autonomie. De generaties daarboven hebben vaker een mentaliteit van: schouders eronder en doorgaan. Al zien we ook veel vrouwen in de overgang, die hun hele leven hun grenzen niet hebben aangegeven. En dat nu eens willen leren.”
Estrella: “Het grootste verschil zit tussen mannen en vrouwen. Vrouwen staan sneller open voor deze challenges. Vooral oudere mannen luisteren soms sceptisch naar ons introductieverhaal. Maar uiteindelijk doen ze wel fanatiek mee. Dat is leuk om te zien. Al kiezen zij eerder voor fysieke challenges dan voor mediteren. Maar dat is prima; sporten heeft óók effect op je mentale gezondheid.”
Hebben jullie verder nog tips voor werkgevers?
Jordy: “Ga het gesprek aan. Dat vinden veel werkgevers echt heel lastig. Werknemers beantwoorden in de app ook – anoniem – vragen over de werkcultuur. Daar rolt een score uit voor de werkgever. Gemiddeld scoren werkgevers tussen de 3 en 4 op een schaal van 10 op het gesprek aangaan. Andersom vinden werknemers het ook lastig psychische klachten aan te kaarten. Ze zijn bang dat ze daarop beoordeeld worden, of schamen zich.”
Estrella: “Veel werkgevers weten niet wat goed wat ze moeten vragen aan werknemers. Het kan helpen een lijstje met vragen erbij te houden, als leidraad. Hoe ging die deadline vorige week? Waar kreeg je energie van? Je hoeft geen psycholoog te zijn. Maar oprechte aandacht of waardering tonen doet veel. En dat niet één keer per jaar tijdens een beoordelingsgesprek, maar het hele jaar door.”
Estrella: “Een andere belangrijke tip: geef het goede voorbeeld. Doe als werkgever mee met de challenges. Dan laat je zien dat je mentale gezondheid belangrijk vindt.”
Jordy: “En stel je kwetsbaar op. Waar loop je zelf tegenaan? Wees daar open over. Begin bijvoorbeeld met een luchtig foutenrondje op de vrijdag, waarin je ook zelf je fouten en leerpunten deelt.”
En waar kunnen jullie zelf nog aan werken?
Jordy: “Ik mag wel wat vaker stilstaan bij succesmomenten. Ik wil altijd snel weer door, maar het is ook belangrijk je successen te vieren.”
Estrella: “En misschien kunnen we wat vaker rechargen? Na de lunch gaan we altijd buiten wandelen, maar tussendoor mogen we ook wat vaker pauze nemen. Verder doen we het na meer dan vijf jaar best goed, volgens mij!”
Tips en oplossingen
Bij Nationale-Nederlanden delen we graag inzichten over het verkorten en voorkomen van verzuim. Wil je meer inspiratie op het gebied van gedragsverandering op de werkvloer? In dit artikel geeft Doeschka Anschutz nog meer tips om werknemers te helpen bij gedragsverandering. Lees ook het artikel Verzuimoorzaken: iedere generatie zijn eigen uitdaging .