“Je kunt je bedrijf alléén laten groeien als je gelooft in wat je doet”

Liesbeth Besamusca in ZONDER DALEN GEEN PIEKEN

Het leven als ondernemer is niet altijd makkelijk. Cliché maar waar: zonder dalen zijn er geen pieken. In deze serie vragen we ondernemers naar hun diepste dal. En vooral hoe ze daar weer uit klommen – beter, sterker én wijzer.

Van een florerend familiebedrijf met grote klanten naar een faillissement, en van dienbladen koffie serveren naar een succesvolle coachingspraktijk en financiële vrijheid binnen handbereik: het ondernemerschap van Liesbeth Besamusca is allesbehalve saai te noemen. De afgelopen zeventien jaar leert ze als ondernemer alle klappen van de zweep kennen. Om nu pas te doen waar ze écht gelukkig van wordt.

Nu pas, ja. Want dat is lange tijd niet het geval. Vraag Liesbeth wat ze tegen haar tien jaar jongere zelf zou zeggen, en dan is dat ook precies het probleem. “In 2011 namen mijn man en ik een familiebedrijf over, een succesvol marketingbureau met grote filmmaatschappijen in het klantenbestand. Vanwege gezondheidsproblemen lukte het een familielid niet langer aan het roer te staan. Omdat mijn man en ik al een tijd met hem samenwerkten en we hem uit de brand wilden helpen, besloten wij het bedrijf over te nemen. Dat het geen business was waarvan mijn hart écht in vuur en vlam stond, negeerde ik. Nu weet ik dat het daar al misging.”

In de overlevingsmodus

Lange tijd gaan de zaken prima. Tot er in 2012 een crisis losbreekt in de markt en het marketingbureau, gespecialiseerd in fysieke reclamedisplays en banners, er een gigantische concurrent bij krijgt: online marketing. Liesbeth: “Drukkerijen vielen om en klanten hielden de hand op de knip óf investeerden hun budget ineens in online campagnes; een branche waar wij niet in thuis waren. We kregen de ene na de andere klap te verduren. Hierdoor nam onze omzet een gigantische duik.”

Anderhalf jaar lang weten Liesbeth en haar man een faillissement buiten de deur te houden. “We verkeerden in een continue overlevingsmodus. Het was doodeng. We wisten totaal niet wat ons te wachten stond. Allerlei doemscenario’s speelden zich af in mijn hoofd; uit huis worden gezet, al onze spullen kwijtraken. We hadden destijds drie kleine kinderen - onze jongste was net geboren. En waar het vierde kwartaal ons boekjaar voorheen altijd goed had gemaakt, draaiden we in 2014 het slechtste laatste kwartaal ever. We waren volledig door onze buffers heen. Er was maar één uitweg.”

De grote ommekeer

Een week vóór de hamer valt, ziet Liesbeth plots het licht: wat als een faillissement niet het einde betekent, maar juist een kans om opnieuw te beginnen? “We hadden het bedrijf overgenomen vanuit verantwoordelijkheidsgevoel, niet omdat het onze droombaan was. Wat als dit een kans was om nu eindelijk te gaan doen waar wíj blij van werden? Welke kant we precies op wilden, wisten we niet meteen, maar wel dat de ommekeer bij onszelf moest beginnen. En dat dít het moment was.” Midden in de financiële afwikkeling van het faillissement zet het stel een nieuwe stip op de horizon.

“Het was een financieel zware tijd. Ons bedrijf was een VOF, waardoor we zakelijk en privé failliet gingen. Ik wilde alles koste wat kost goed afwikkelen. Dat betekende dat ik zelf in contact wilde blijven met alle betrokken partijen, ook de benadeelde. Communicatie is essentieel in zo’n proces. Omdat we absoluut niet in de schuldsanering wilden komen, deden we alle partijen een voorstel om een percentage van de schuld te betalen - waarvoor wij geld leenden. Om akkoord te krijgen op dit voorstel hadden we 51 procent van de stemmen nodig en een akkoord van de fiscus. Uiteindelijk kregen we 86 procent van alle betrokkenen mee.”

Privé hakt het faillissement er ook aardig in. “Ons wereldje werd enorm klein. Op vakantie met onze jonge kinderen, etentjes met vrienden; het zat er allemaal niet meer in. Financiële krapte zorgde voor een sociaal isolement. Het was een eenzaam proces. Veel mensen wisten bijvoorbeeld niet wat we doormaakten, of hadden er een oordeel over. Mijn man en ik hielden vertrouwen. We zijn gezond, we zijn slim, we kunnen dit tij keren. Over vijf jaar lachen we erom.”

Kennis is overal

Omdat er brood op de plank moet komen, gaat Liesbeth fulltime de horeca in. Terwijl ze overdag cappuccino’s serveert, gebruikt ze de avonduren voor bijscholing en zelfontwikkeling. “Het was makkelijk om alle externe factoren de schuld te geven van ons faillissement, maar uiteindelijk lag de verantwoordelijkheid op de eerste plaats bij ons. We keken te veel naar wat er misging in de branche, in plaats van naar hoe wij daarop konden inspelen. Ik belde me suf om nieuwe klanten te vinden, maar ik had ook tóen al veel meer aan bijscholing kunnen doen. Oké, dus online marketing is in opkomst, wat kunnen wij daarin gaan betekenen? Alles is te leren. Kennis is overal.”

Na een studie online marketing start Liesbeth haar eigen digital agency en begint ze met het coachen van ondernemers. “Ik had zoveel geleerd van alle ellende dat ik besloot mijn lessen te gaan delen. Gaandeweg kwamen er steeds meer ondernemers naar me toe.” Acht jaar na het dieptepunt helpt Liesbeth nu andere ondernemers financieel te groeien en een bedrijf te bouwen waar ze gelukkig van worden. “Veel ondernemers denken dat ze het wiel alleen uit moeten vinden; een valkuil waar ik zelf ook ben ingetuind. Maar het laten groeien van een bedrijf is te leren. Een belangrijke spelregel: maak keuzes. Ondernemers zijn vaak creatieve geesten en barsten van de ideeën. Het gevaar is dat je te veel dingen doet die je te weinig opleveren. Ik merk dat veel ondernemers vooral gas willen geven, maar dat ze niet precies weten op welk onderdeel ze gas moeten geven. Ondernemerschap dwingt je tot het maken van keuzes. Waar leg je de focus op, en waarop juist níet?”

Van struisvogeltactiek naar adelaarsvisie

“Het faillissement en alles wat eraan voorafging was de meest leerzame periode in mijn leven. Voor 2015 was ik een struisvogelondernemer; ik reageerde op wat er gebeurde. Inmiddels weet ik dat je als ondernemer proactief moet zijn en vooruit moet kijken. Ik heb nu een adelaarsvisie en ben niet meer die kikker in de sloot die gaat zitten afwachten.” Een bedrijf bouwen slaagt bovendien alleen met een stevig verdienmodel, weet Liesbeth. “Terugkijkend was ons verdienmodel wankel. We leunden op een paar grote klanten waar we veel te afhankelijk van waren. Toen die wegvielen, kelderde onze omzet. Daarom adviseer ik altijd aan risicospreiding te doen.” Haar belangrijkste advies brengt ons terug naar 2011: doe waar je echt gelukkig van wordt. “Dat had ik mijn jongere zelf graag willen vertellen. Als je een bedrijf wilt laten groeien, is het essentieel dat je verliefd bent op wat je te bieden hebt, dat je gelooft in wat je doet.”