Vastlopen boot: zo voorkom je problemen op het water

Het is een grote angst van iedere zeiler: de grond raken. Of het nu een onverbiddelijke rots is of een harde zandplaat, het is een nare ervaring die veel gevolgen kan hebben voor schip en bemanning. De belangrijkste vraag is dus: vastlopen op het water, hoe voorkom je het? We vertellen je er alles over!

Vastgelopen met je boot: met deze handige info voorkom je het

Zorg dat je beschikt over de juiste informatie

Informatie speelt in het voorkomen van aan de grond lopen een sleutelrol. Allereerst de informatie over de diepte die je tot je beschikking hebt. Is je dieptemeter goed afgesteld? De getallen die je op het scherm ziet, kloppen die met de werkelijkheid? Probeer dat te testen, door bijvoorbeeld in de haven aan wat buurboten te vragen welke dieptes hun dieptemeter aangeeft. Als de jouwe erg afwijkt, dan weet je dat er iets niet goed is. En geeft de meter de diepte onder de kiel aan, of onder de waterlijn? Dit kun je zelf instellen en is erg belangrijk om te weten.

De tweede informatiebron zijn je kaarten. Zorg dat je altijd up-to-date kaarten aan boord hebt, liefst uit twee bronnen als het om een vaargebied gaat waar de dieptes regelmatig veranderen, zoals de Waddenzee. Je kunt bijvoorbeeld papieren kaarten én een digitale kaarten op je kaartplotter of tablet aan boord hebben. Zorg daarnaast dat je de basis van het navigeren goed in de vingers hebt, bijvoorbeeld door het volgen van een webinar, of met een goed naslagwerk.

En heb je voldoende informatie over de waterdieptes bij verschillende stadia van het getij, zodat je makkelijk uit kunt rekenen hoeveel water je onder je kiel hebt? Daar zijn handige apps voor. Of download gratis NLTides, de digitale versie van veelgebruikte stroomatlas HP33.

Inzoomen op ieder detail van de route

Als je digitale kaarten gebruikt, is het handig om je route alvast in de kaart te zetten en vervolgens deze helemaal langs te lopen terwijl je tot in detail inzoomt op elk stukje van de route. Dan zie je vanzelf waar de verraderlijke ondieptes zitten. Als je te ver uitzoomt, kun je namelijk mogelijk belangrijke details over het hoofd zien. Dat wordt ook wel ‘zoom out error’ genoemd; vaak een bron van vervelende en onnodige strandingen. Je kunt dat voorkomen door in alle rust, voordat je op pad gaat, de hele route gedetailleerd te bekijken. Meer over veelgemaakte navigatiefouten lees je in dit artikel van de KNRM.

Een goed beeld van de ankerplaats of jachthaven

Probeer ook een goed beeld te krijgen van de ankerplaats of jachthaven waar je wilt gaan liggen. Zijn er betonnen dammen, rotsblokken of andere dingen die op de bodem kunnen liggen? Op een gedetailleerde havenkaart staan ze vaak aangegeven. Het kan leuk en leerzaam zijn om dit met je bemanning door te nemen voordat je op pad gaat. Iedereen kan zich dan een goed beeld vormen van wat ze kunnen verwachten.

Als het toch mis gaat

En wat doe je als het toch mis gaat? Stel dat je iets geraakt hebt, maar niet vastzit. Het is verstandig om dan meteen onder de vloer te kijken of de boot nog waterdicht is. Zie je geen water waar het niet hoort? Vaar dan zo rustig mogelijk naar de dichtstbijzijnde haven en laat de boot op de kant zetten om te controleren of de kielbouten nog goed zijn. Een jachtexpert kan deze controle uitvoeren. Zie je wel water onder de vloer? Zet meteen alle beschikbare pompen aan om het water uit de boot te krijgen en probeer te vinden waar het water binnenkomt. Zodra je dat gevonden hebt, kun je proberen om het gat dicht te stoppen met slaapzakken, kussens, planken: alles wat je voorhanden hebt. Ondertussen kan één van de bemanningsleden contact leggen met de hulpdiensten, zodat er snel assistentie komt.

Zandbank

Ben je met je jacht op een zandbank gelopen en zit je vast? Dan is de situatie anders. Als je op de Waddenzee vaart en dus te maken hebt met het getij, probeer dan zo snel mogelijk uit te vinden of het water nog omhoog gaat of dat het gaat dalen. Als het daalt, komt je boot op één kant op het zand te liggen. Probeer de schade te beperken door, indien mogelijk, kussens en stootwillen tussen de romp en het zand te stoppen. Zorg dat de hulpdiensten zo snel mogelijk gewaarschuwd worden: hoe langer het schip immers op z’n kant in de branding ligt, hoe groter de schade is . Je kan de hulpdiensten inschakelen met een Epirb, marifoon of mobiele telefoon.

Veiligheid

Zorg ervoor dat je altijd vertrekt met volle batterijen of een powerbank, zodat je contact kunt leggen met de hulpverleners én contact kunt blijven houden. Niks vervelender dan een lege telefoon als je hem echt nodig hebt. Veiligheid is daarnaast het allerbelangrijkste: zorg dat de hele bemanning reddingsvesten aanheeft. Het is ook verstandig om te zorgen dat op je boot het reddingsvlot voor het grijpen ligt en je een noodtas of grabbag klaar hebt liggen. In zo’n noodtas zit bijvoorbeeld ook een handmarifoon: je vaste marifoon aan boord zal waarschijnlijk door het water niet meer functioneren.

Tips voor tijdens het slepen

Als het echt helemaal mis is gegaan en je bent op een zandplaat terecht gekomen? Dan moet je daar van af gesleept worden. Voor zeilboten geldt: zorg dat de boot op z’n zijkant blijft liggen als je gesleept wordt. Dat kan je doen door te trekken aan een val die vastzit aan de top van de mast. Zo voorkom je dat de kiel zicht ingraaft en afbreekt.

Een tip voor zowel motorboten als zeilboten: zorg dat de sleeplijn op meerdere plekken aan de boot bevestigd is, zodat de trekkracht gelijkmatig verdeeld wordt. Degene die je boot sleept, zal waarschijnlijk een berger of de KRNM zijn: professionals die weten hoe ze een sleeplijn zo veilig mogelijk om je boot heen kunnen leggen. Het is belangrijk om steeds goed met ze te overleggen. Zo odat je zo word je zo snel en efficiënt mogelijk geholpen. Zodra je in een haven bent, is het verstandig om de boot snel uit het water te laten hijsen. Dan bekijken ze of er schade is. Bel daarom ook met je verzekeringsmaatschappij waar je boot verzekerd is.

Watersporters zijn vaak erg behulpzaam. Ben je toch ergens vastgelopen? Dan is de kans groot dat een andere watersporter aanbiedt om je los te trekken. Dat is natuurlijk heel vriendelijk, maar toch is het verstandig om te wachten tot er professionele hulp is. Je kan schade hebben aan je romp en dat de boot water maakt nadat hij losgetrokken is. Professionals hebben de benodigde kennis én materialen aan boord om te zorgen dat je boot dan blijft drijven.

Wil je ook goed verzekerd en veilig varen met je boot op het water? Vraag dan vandaag nog onze Bootverzekering aan.

Vraag nu onze Bootverzekering aan

Meer artikelen