Werkstress: 5 tips om het gesprek met je werkgever aan te gaan 

Heb je last van werkstress of wil je iets over je werksituatie aankaarten? Dan is een goed gesprek met je leidinggevende essentieel. Soms is het lastig om initiatief te nemen. Hoe pak je dat aan? En wat mag je van je leidinggevende verwachten? Bekijk vijf vragen en handige antwoorden die jou kunnen helpen.

Een goed gesprek met je manager

Een goed gesprek met je manager is belangrijker dan je denkt, vindt Ineke van den Berg. Ze is medeauteur van boeken als ‘Gesprekken die werken’ en ‘Impact met een goed gesprek’. Ze is ook trainer en coach. "Redenen waarom mensen ontslag nemen, hebben vaak te maken met weinig erkenning en waardering of gedoe met een leidinggevende." Ze juicht een goed gesprek over je werkplezier daarom toe. En dat is dus écht een ander gesprek dan een werkoverleg of functioneringsgesprek.

Jacky van de Goor beaamt het belang van zo’n gesprek met je leidinggevende. Ze is organisatiecoach, leiderschapstrainer en auteur van onder andere ‘Losbrekers voor meer plezier op het werk’. Ook doet ze onderzoek naar vitaliteit op de werkvloer.

Gezien worden door je werkgever

Iedereen die werkt, heeft volgens haar vier basisbehoeften: autonomie, verbondenheid, competentie en purpose. Jacky: "Voel je je daarin gezien, dan is de kans groot dat je het naar je zin hebt. Het is dus belangrijk dat je leidinggevende weet wie je bent en wat je behoeftes zijn. En dat kun je met een goed gesprek bereiken.”

Jacky en Ineke geven aan dat je niet zomaar een goed gesprek hebt. Het is spannend, omdat je leidinggevende je beoordeelt. Daarom hebben we vijf vragen en antwoorden verzameld met tips die je helpen bij zo’n goed gesprek.

Hoe bereid ik me goed voor op een gesprek met mijn leidinggevende?

Een goede voorbereiding is geen overbodige luxe. Je kunt het gesprek oefenen met een vriend of je partner. Welke reactie verwacht je van je leidinggevende? Speel dit dan na in zo’n oefengesprek. Schrijf ook van tevoren op wat je met het gesprek wilt bereiken en wanneer het voor jou een succes is. Dat maakt het makkelijker om het gesprek te voeren. Ineke: “Vertel tijdens het gesprek duidelijk wat je agenda, aanleiding en doel is.”

Tip: verwar een doel niet met een oplossing

Ineke: "Een doel kan zijn: ik wil minder werken om meer tijd voor mezelf te hebben. Verzamel concrete voorbeelden over dit soort thema’s die je wilt aankaarten. Bespreek dan samen wat er mogelijk is. De oplossing hangt namelijk soms af van de zeggenschap van je leidinggevende en de cultuur van de organisatie.” Wel kun je afspreken welke acties je manager gaat ondernemen.

Als jij niks aankaart, zal er ook niks veranderen.

Organisatiecoach Jacky

Is het de taak van mijn baas om zo’n gesprek in te plannen?

Nee, het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, zegt Ineke. “Het is belangrijk dat je zelf de regie neemt en om een gesprek vraagt. Hierin vertel je hoe het met je gaat en waar je behoefte aan hebt. Dan is het een verplichting van de werkgever om daar wat mee te doen.” Wel is het handig om te weten waar je recht op hebt. Zo kun je bijvoorbeeld psychologische hulp vergoed krijgen. Misschien wil je graag meer uitdaging en een cursus volgen? Bij het CNV vind je een overzicht van wat er mogelijk is via je werkgever. Verder zijn er ook verschillende soorten verlof, zoals bijzonder, ouderschaps-, of calamiteitenverlof.

Tip: geef je werkgever de juiste input
Ook Jacky benadrukt dat eigen initiatief belangrijk is, hoe lastig dat soms ook is. “Je leidinggevende moet de kaders scheppen, zodat jij het goed hebt op je werk en dat het goed met je gaat. Maar daarvoor heeft hij wel jouw input nodig. Dus als jij niks aankaart, verandert er niks. Een leidinggevende kan niet alles zien en doorleeft het ook niet op jouw manier.” Eigen initiatief is dus belangrijk als je het gesprek met je werkgever wilt aangaan.

Hoe open kan ik zijn?

Ineke: “Hoe opener jij bent, hoe groter de kans dat de ander dat ook is of wordt. Deel je gevoel met concrete voorbeelden. Stress is bijvoorbeeld een ingewikkeld onderwerp. Door goede voorbeelden te geven, begrijpt je leidinggevende je beter en kun je samen makkelijker kijken naar een oplossing.”

Tip: wijs niet naar anderen
Als je leidinggevende zich erg rationeel en zakelijk opstelt, breng je vraag dan ook zakelijker dan bij een manager die informeler is. Kom in elk geval altijd met concrete voorbeelden. Probeer het bij jezelf te houden en bij het belang dat je werkgever of manager hierbij heeft.

Wanneer is het tijd voor zo’n goed gesprek?

Een offday hebben we allemaal wel eens. Maar twijfel je vaak of je het wel leuk vindt? Of blijft het - eenmaal thuis - maar door je hoofd spoken? Dan is het goed om hierbij stil te staan. Misschien zijn er spanningen thuis, waardoor je je taken steeds lastiger kunt uitvoeren? Of zoek je meer uitdaging? Ook kan het zijn dat je meer vrije tijd zou willen om te kunnen ontspannen.

Tip: check regelmatig bij jezelf in
Jacky: “Stel jezelf soms de vraag: voel ik me op mijn werk gezien en gehoord in wie ik ben en wat ik kan, en in wat voor mij belangrijk is? Is het antwoord nee? Dan is het goed om even samen te zitten en te praten.” Vind je het moeilijk om te bepalen wát je precies nodig hebt? Of merk je dat je met minder plezier naar je werk gaat? Doe dan onze checklist voor meer inzicht in hoe dat komt. Ook kan het aanknopingspunten voor een gesprek met je werkgever opleveren.

Hoe houd je de sfeer tijdens het gesprek goed?

Invullen wat een ander denkt, niet goed uit je woorden kunnen komen of een baas die je niet begrijpt. Een goed gesprek is lastiger dan je denkt. Jacky: "Een valkuil tijdens dit soort gesprekken is alles op iemand anders projecteren. Dus: het komt door de ander dat ik me zo voel. Probeer daarom vooraf na te gaan: wat gebeurde er feitelijk en wat voor gevoel gaf mij dat? Dat zijn twee verschillende dingen. Dus zeg niet: "Ik vind je autoritair en daardoor kan ik niks zelf beslissen.” Zeg bijvoorbeeld: “We hebben een overleg en jij bent veel aan het woord. Aan het eind is er maar een minuut voor vragen, waardoor ik het gevoel krijg dat er geen ruimte is voor mij.” Vervolgens vraag je of de ander zich daar iets bij kan voorstellen. Zo nodig je iemand uit om met je mee te denken. Belangrijk voor werkgeluk: het gevoel dat je gezien en begrepen wordt. Geldt trouwens ook voor je baas, die ook maar een mens is met onzekerheden.”

Tip: Probeer in het gesprek tot concrete afspraken te komen waar jullie elkaar aan kunnen houden. Dat kan ervoor zorgen dat je in het gesprek ook echt ergens naartoe werkt en bij de feiten blijft.