Laten we eerst met het minder goede nieuws beginnen: een kwart van alle Nederlandse werknemers voelt (te) veel stress op het werk. Dat blijkt uit recent onderzoek van Nationale-Nederlanden over werkstress, werkplezier en werkdruk. De belangrijkste oorzaak van stress is volgens respondenten de hoeveelheid werk. Tijdsdruk en stress in de privésituatie staan op de tweede en derde plek. En ruim twee op de drie werknemers vindt de werkdruk (te) hoog.
Minder klachten door stress
Je werkgever speelt hierin een belangrijke rol, zegt Jan Jaap Verolme. Hij is organisatieadviseur en (mede) auteur van De Burn-out Bubbel, het echte verhaal en het ‘Handboek stress te lijf’. Werknemers waar de werkgever actie onderneemt om stress te voorkomen, ervaren minder stress en hebben minder klachten. Laten we de kunst eens afkijken van mensen die weinig werkstress ervaren en die beschikken over deze 6 eigenschappen.
1. Je gaat voor passie en herkent de gelukkige workflow
Mensen die veerkrachtig zijn, doen vaker wat ze leuk vinden en waar ze energie van krijgen. Een open deur, maar wél een voorwaarde voor werkgeluk en het ervaren van minder stress op je werk. Maar hoe herken je dat gevoel? Carien Karsten is psychotherapeut, coach en schrijver van boeken als Hart aan het werk, voorkom burn-out. Ze omschrijft het gevoel als volgt: “Het is een flow waardoor je opgaat in je werk en de tijd vergeet. Ook ben je niet bezig met hoe je je voelt (zoals: ik wil hier niet zijn, ik vind het stom).
Je zou je werk misschien ook wel doen als je er niet voor betaald wordt. Noem het passie. Zo’n flow ervaar je niet elke dag. Dat kan drie of vijf keer per jaar zijn. Iedere dag is best veel. Rotklusjes, vervelende dingen horen er ook bij.” Ontdek dus waar je energie van krijgt, maar ook wat je energie kost. Het is belangrijk dat hier een goede balans in zit.
Heb jij de stresstest al gedaan?
Met tien vragen kom je erachter hoe jij reageert op stress op je werk.
2. Je checkt regelmatig bij jezelf in en hebt een actieve copingstijl
De impact van stress hangt af van hoe iemand met een stressvolle situatie omgaat. Dit heet copingstijl. Heb je een actieve copingstijl, dan heeft stress minder impact op je. Maar ben je iemand die stress signalen van het lichaam negeert? Dan ben je juist kwetsbaarder voor het ontwikkelen van werkstress en een burn-out. Check dus regelmatig bij jezelf in. Zit ik hier op mijn plek? Wat vind ik fijn en wat niet? Als je dat bewust doet, helpt dat bij het voorkomen van situaties die energie slurpen. En ook: je ontdekt wat bij je past.
Oefening baart kunst
Carien weet een goede oefening hiervoor. Ga zitten op een stoel, leg je handen op je buik, doe je ogen dicht en voel waar je zin in hebt. Karsten: “Leg de lat niet te hoog. Dat kan een stukje fietsen zijn, iemand bellen, gewoon waar je zin in hebt. En dóe dat dan ook. Met kleine stapjes herken je steeds vaker wat bij je past, ook in je werk. Oefen ook op de werkvloer door elk uur een score te noteren tussen de 0 en 10. Bijvoorbeeld: tijdens vergaderingen zak ik ineens van een 10 naar een 5. Zo ontdek je de energieslurpers. Deze zou je met je leidinggevende kunnen bespreken: kunnen we de vergaderingen wat efficiënter inrichten?”
Zorg na inspanning op je werk ook altijd voor voldoende ontspanning.
3. Je kunt opkomen voor jezelf en je grenzen aangeven
De kunst van minder werkstress ervaren zit ‘m ook in het bespreken van je behoeftes. Als je die behoeftes goed kunt verweven in je werk, ervaar je autonomie. Je kunt zelf bepalen hoe je je werk indeelt, en welke projecten je zou willen doen. Maar ook hoe zelfstandig je kunt werken en je ervaart dat je input telt. Mensen die goed in hun werkvel zitten, ervaren genoeg autonomie.
Durf om hulp te vragen
Het is dus belangrijk dat je je grenzen kunt aangeven en deze bespreekbaar kunt maken. En dat je je collega’s of leidinggevende om hulp durft te vragen. Klinkt makkelijker dan het is? Carien tipt: ‘Belangrijk is dat je vanuit jezelf praat. “Ik zou het prettig vinden als ...” of “Het zou mij helpen als …”. Zo laat je weten wat je nodig hebt en wat je van je leidinggevende verwacht. Enne.. voel jezelf vooral geen ‘faler'. Het is juist krachtig om dit kenbaar te maken.
Mentaal gezond met Vitalmindz
Bij Nationale-Nederlanden helpen we je graag om een mentaal gezond en vitaal leven te hebben. Als je een zorgverzekering bij Nationale-Nederlanden hebt, kunnen de programma’s van Vitalmindz je daarbij helpen. Je krijgt dan training en coaching om bijvoorbeeld een burn-out of stress te voorkomen of ermee om te gaan.
4. Je hebt een goede balans en bent veerkrachtig
Een hoog verantwoordelijkheidsgevoel, enorm loyaal zijn en je erg betrokken voelen zijn mooie eigenschappen. Toch zijn het soms ook valkuilen voor het ervaren van stress. Een goede balans vinden tussen werk en privé is de sleutel tot succes. Als je bij Carien in de praktijk komt, vraagt ze daarom niet alleen: hoe is het op je werk? Maar ook: doe je aan sport? Hoe slaap je? En eet je? Heb je een relatie? Kinderen? Vrienden? “Zorg na inspanning op je werk ook voor ontspanning. Hoe? Maak tijd voor spel: op de fiets een leuke podcast luisteren, hardlopen, schilderen, net wat je leuk vindt.” En wist je dat kunst kijken ook heel ontspannen werkt?
De zes tegen stress
Om weerbaar en veerkrachtig te blijven, maakt Jan Jaap Verolme gebruik van ‘De zes tegen stress.’ “Dit zijn zes belangrijke pilaren in je leven die allemaal aandacht nodig hebben. Persoonlijke ontwikkeling, bewegen, mindfulness, voeding, spelen en rusten. Als het thuis minder goed gaat, maar op je werk wel, of andersom, dan kun je dat beter aan. Een goede balans hierin is belangrijk. Voel je die niet, dan kun je kijken: aan welke van deze zes knoppen moet ik draaien?”
Als perfectionisme samen gaat met faalangst kan het zorgen voor stress op je werk.
5. Je werkt met overgave en blijft nieuwsgierig
Vaak gehoord: mensen die vaak stress op hun werk ervaren, zijn perfectionistisch. Carien nuanceert dat. Volgens haar is er niks mis met perfectionisme. Ze begeleidt onder meer musici die hoge eisen aan zichzelf stellen en graag tot het gaatje gaan. Nieuwsgierig blijven, nieuwe dingen leren, nieuwe mensen ontmoeten… Hoe meer van dat soort prikkels, hoe gelukkiger je bent in je werk.
Karsten: “Maar als perfectionisme samen gaat met faalangst en de angst om het nooit goed genoeg te doen, zit het wel in de weg.” Gedachten als ‘ik kan het niet en daarom moet ik keihard werken’ of ‘straks val ik door de mand’ leveren juist stress op. Check dus bij jezelf wat jou drijft als je perfectionistisch bent.
6. Je bent proactief en grijpt op tijd in
Stress hebben we allemaal iedere dag. “Dat is normaal en nuttig”, benadrukt Jan Jaap. Carien vult aan: “Bijvoorbeeld als je een deadline hebt. Als je een uur na je werk weer wat uitgerust bent, is er niks aan de hand.” Maar heb je het gevoel dat je steeds onder druk staat? Word je ’s ochtends wakker met problemen van je werk? Ben je niet uitgerust? Trek dan aan de bel. Jan Jaap: “Stressklachten gaan over in overspanning en blijf je daarmee lopen, dan kun je een burn-out krijgen. Stress voorkomen, is beter dan genezen.”
Stressklachten verminderen
Een proactieve coping is niet voor niets een belangrijke eigenschap die bijdraagt aan je veerkracht. En daarmee ook aan je werkplezier. Praten lucht niet alleen op, het helpt ook je stressklachten verminderen. En je leert jezelf beter kennen. Jan Jaap: “Wat is belangrijk voor mij, wanneer moet ik gas terugnemen, wanneer gas geven? Wanneer voel ik me sterk? Belangrijke inzichten, die je helpen bij een positief gevoel op de werkvloer.”
Wil jij je lekkerder in je vel voelen en gebruikmaken van de voordelen van Vitalmindz?
