Afschaffing van de fiscale oudedagsreserve (FOR). Dit moet je weten.

De fiscale oudedagsreserve (FOR) is een regeling waarbij je elk jaar een deel van je winst mocht reserveren voor je pensioen op de balans van je onderneming. De mogelijkheid om dit te doen is met ingang van 2023 afgeschaft. Voor bestaande reserves is overgangsrecht getroffen. In dit artikel vertellen we je meer over deze regeling.

Voor wie is de fiscale oudedagsreserve (FOR)?

De regeling van de fiscale oudedagsreserve (FOR) stond alleen open voor ondernemers voor de inkomstenbelasting. Zij konden een deel van hun winst toevoegen aan de FOR. Met ingang van 2023 is de regeling afgeschaft. Dit betekent dat ondernemers niet langer een deel van de winst kunnen toevoegen aan de FOR. Voor ondernemers die al een FOR hebben is overgangsrecht getroffen. Dat komt er kort gezegd op neer dat de bestaande FOR wordt afgewikkeld volgens de oude regels.

Hoe werkt de fiscale oudedagsreserve (FOR)?

De toevoegingen aan de FOR kwamen in aftrek op de belastbare winst. Hierdoor betaalde je als ondernemer dus ook minder inkomstenbelasting. Datzelfde gold voor de bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw). Toevoegen kan nu niet meer.

Het totaal van de bedragen die je van de winst hebt afgetrokken staat op je balans onder de naam fiscale oudedagsreserve. Dit wordt ook vaak afgekort als FOR. Maar let op; als je gebruik maakt van de fiscale oudedagsreserve heb je een belastingschuld. Want er is sprake van uitstel van belastingheffing.

Uiterlijk bij het beëindigen van je onderneming valt de fiscale oudedagsreserve weer vrij in de winst van je onderneming. Dan moet je er alsnog belasting over betalen.

Alleen reserveren of ook écht geld opzij zetten?

Als je via de FOR geld reserveert op je balans betekent dat nog niet dat je ook letterlijk geld opzij zet voor je pensioen. Maar op een later moment zal je dus wel degelijk de uitgestelde belasting moeten betalen. Die belasting wordt geheven over het totaal gereserveerde bedrag van je fiscale oudedagsreserve. En dat bedrag kan aardig oplopen. Het kan daarom verstandig zijn om daadwerkelijk geld apart te zetten.

Je kan daarmee wachten tot je je bedrijf beëindigt (staking van je onderneming). Maar je kan ook al eerder geld opzij zetten. Vaak wordt er namelijk gedacht dat de verkoop van de onderneming later genoeg geld zal opleveren om de belasting over de FOR te betalen én een stuk pensioen over te houden. Maar als de verkoop tegenvalt, kan dat een probleem opleveren. Dan blijf je over met een belastingschuld in plaats van met een leuk pensioen. Door op tijd geld opzij te zetten kan je dit risico beperken.

Je fiscale oudedagsreserve omzetten in banksparen

Een van de mogelijkheden om nu al geld apart te zetten is om je fiscale oudedagsreserve buiten je onderneming onder te brengen op een bankspaarrekening. Dat werkt als volgt:

Eerst laat je (een deel van) je fiscale oudedagsreserve vrijvallen. De winst van je onderneming neemt dan toe met dit bedrag. Je FOR (deels) laten vrijvallen kan alleen als je hem (in zoverre) direct omzet in een lijfrente. Dus vervolgens leg je hetzelfde bedrag in op een bankspaarrekening voor de opbouwfase. Bijvoorbeeld een rekening Aanvullende PensioenOpbouw van Nationale-Nederlanden. Deze inleg mag je aftrekken bij je belastingaangifte. Per saldo betaal je dus geen belasting, want je belastbaar inkomen blijft gelijk. De omzetting van je fiscale oudedagsreserve naar banksparen verloopt fiscaal neutraal. Over het saldo op je bankspaarrekening betaal je bovendien geen vermogensrendementsheffing in box 3.

Hier staat wel een aantal fiscale spelregels tegenover:

• je kunt tussentijds geen geld opnemen van je bankspaarrekening;
• je mag maximaal doorsparen tot 5 jaar na het bereiken van je AOW-leeftijd;
• je moet je opgebouwde vermogen in termijnen laten uitkeren.

Je fiscale oudedagsreserve omzetten bij het staken van je onderneming

Je kunt er ook voor kiezen om pas bij het staken van je onderneming de fiscale oudedagsreserve om te zetten naar een bankspaarrekening. Dit wordt ook wel het afstorten van je FOR genoemd. Ook deze omzetting verloopt fiscaal neutraal. De stakingswinst van je onderneming wordt in dit geval verhoogd met het bedrag van je fiscale oudedagsreserve. En als je dit bedrag inlegt op een bankspaarrekening, dan wordt je inkomen met hetzelfde bedrag verlaagd. Per saldo betaal je dus in het jaar van omzetting geen extra belasting over de vrijgevallen FOR. Zet je de FOR niet om, dan moet je wel ineens belasting betalen over de vrijgevallen FOR. Afhankelijk van de hoogte van de FOR kan de verschuldigde belasting behoorlijk oplopen.

Over de periodieke uitkeringen die je ontvangt vanaf je bankspaarrekening betaal je wel loonheffing. Je ontvangt dus netto-uitkeringen. En wil je nog niet starten met uitkeren van je aanvullend pensioen op het moment dat je je onderneming staakt? Dan kun je op een bankspaar-opbouwrekening gewoon doorsparen tot maximaal 5 jaar na het bereiken van je AOW-leeftijd.

Wil je weten wat voor jou mogelijk is? Neem dan contact op met een onafhankelijk adviseur bij jou in de buurt.