"Jouw beste keuze voor aanvullend pensioen? Dat hangt af van je wensen"

Denk je erover om extra pensioen op te bouwen? Met een pensioenregeling via je werkgever kun je vaak extra geld inleggen. Maar je kunt ook zelf je pensioen aanvullen met een bankspaarrekening. In dit artikel legt Ruben Stam, fiscalist bij Nationale-Nederlanden, uit hoe dit zit. En wat de voor- en nadelen zijn van beide opties. Zo kun je een keuze maken die bij jou past.

Zelf extra pensioen opbouwen, of via je werkgever? De voor- en nadelen

Stel: je wilt extra geld opzijzetten voor je pensioen. Bijvoorbeeld omdat je nu een financiële meevaller hebt. Op welke manieren kan dat? Ruben vertelt over inleggen in de tweede en derde pensioenpijler.

Daarvoor gaan we eerst terug naar de basis. Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers:

1. Je AOW, het ‘basispensioen’ van de overheid
2. Pensioen via je werkgever
3. Aanvullend pensioen dat je zelf regelt

Wat houdt extra pensioen opbouwen in de tweede pijler in, Ruben?

“Dit betekent dat je als werknemer extra geld inlegt in je pensioenregeling. In de praktijk betaalt de werkgever bijna altijd een deel van de pensioenpremie. De rest betaalt de werknemer. Bij veel pensioenregelingen kun je daarnaast extra premie inleggen. Dat heet een vrijwillige module of bijspaarregeling.

Als je extra geld inlegt, bouw je een groter pensioenpotje op. Kijk wel eerst of dit kan binnen jouw pensioenregeling. Stem het af met je werkgever. Hij houdt dan extra premie in op je loon. Je hoeft het bedrag dus niet zelf over te maken.”

En wat betekent aanvullend pensioen opbouwen in de derde pijler?

“In de derde pijler bouw je zelf pensioen op. Dat doe je met een product dat daar speciaal voor is bedoeld. Dit noemen we ook wel een lijfrente. Bijvoorbeeld een lijfrenterekening (een bankspaarrekening). Hier stort je geld op en zo bouw je extra vermogen op voor later.

Dit loopt dus niet via je werkgever, zoals bij de tweede pijler. Je opent hiervoor zelf een pensioenproduct, zoals Aanvullende PensioenOpbouw van Nationale-Nederlanden. En je zorgt vervolgens zelf voor de inleg.”

Zitten hier nog voorwaarden aan?

“Voor beide manieren geldt: je mag niet onbeperkt inleggen. Bij pensioen via je werkgever ligt het aan de regeling hoeveel je elk jaar mag inleggen. Dat is maximaal 30% van de pensioengrondslag, inclusief de werkgeversbijdrage. De pensioengrondslag is het deel van je salaris waarover je pensioen opbouwt.

Bouw je zelf (aanvullend) pensioen op met banksparen? Dan mag je je jaarruimte en/of reserveringsruimte inleggen. Leg je meer in? Dan is dat deel fiscaal niet aftrekbaar. De jaarruimte is per 2023 verhoogd van 13,3% naar 30% van, kort gezegd, het arbeidsinkomen. Maar je moet hierbij nog wel rekening houden met de pensioenopbouw via de werkgever en de AOW.

In beide gevallen wordt het geld geblokkeerd. Je kunt er dus niet zomaar tussentijds aankomen. Bij het pensioen via je werkgever kan dit nooit. Bij een bankspaarrekening kan het wel. Maar dan gaat een groot deel van je geld (tot wel bijna 70%) naar de Belastingdienst.”

Wat zijn de voordelen van extra pensioen opbouwen via je werkgever?

“Pensioen opbouwen via je werkgever is wat makkelijker. Want je werkgever houdt jouw extra inleg automatisch in op je salaris. Je hebt er minder omkijken naar dan bij de derde pijler. Daar regel je het zelf.

Ook levert het mogelijk belastingvoordeel op. De extra inleg wordt van je brutosalaris ingehouden. Je betaalt daarover geen inkomstenbelasting. Later betaal je trouwens wél belasting, namelijk over je pensioenuitkering. Maar dat is ook minder, als je vanaf de AOW-leeftijd in een lager belastingtarief valt.

Een ander voordeel is dat je bij veel regelingen je pensioen eerder mag laten ingaan. Dan kun je bijvoorbeeld al vóór je AOW-leeftijd stoppen met werken. Je kunt soms ook kiezen voor een hoog/laag-pensioen. Dan krijg je de eerste jaren van je pensioen meer geld uitgekeerd. Bijvoorbeeld omdat je dan wilt reizen. Of omdat je nog geen AOW ontvangt.”

Zijn er ook nadelen?

“Ja, een groot nadeel is dat, als jij overlijdt, het geld uit je pensioenregeling naar de pensioenuitvoerder gaat. En dus niet naar je erfgenamen. Vaak is er wel een partnerpensioen, als je een partner hebt. Maar dat is een stuk lager dan het ouderdomspensioen.

De pensioenuitkering via de werkgever is levenslang. Jouw pensioenpotje wordt dus verdeeld over álle jaren na je pensioen. Dat kun je een nadeel noemen. Want vaak zie je dat mensen juist de eerste jaren na hun pensioen extra geld kunnen gebruiken. Meestal zijn ze dan nog fit en hebben ze veel plannen. Terwijl ze op hun 85e misschien juist minder inkomsten nodig hebben. Biedt je pensioenregeling een hoog/laag-uitkering? Dan krijg je de eerste jaren van je pensioen meer geld uitgekeerd. En kun je het op die manier opvangen. Maar dan moet de regeling dit dus wel mogelijk maken.”

Wat zijn de voordelen als je pensioen opbouwt met banksparen?

“Ook bij banksparen heb je mogelijk belastingvoordeel. Je mag de inleg bij je aangifte inkomstenbelasting aftrekken. Zo krijg je een deel van je inleg terug. Dit hangt wel af van je jaarruimte en de reserveringsruimte. En net als in de tweede pijler betaal je pas belasting als het geld wordt uitgekeerd. Val je vanaf je AOW-leeftijd in een lager belastingtarief? Dan is de belastingheffing over die uitkeringen lager dan waartegen je de inleg hebt afgetrokken. En dat is je belastingvoordeel.

Een groot voordeel van banksparen is dat het echt jouw geld is. Overlijd je? Dan gaat het naar je erfgenamen in de vorm van een nabestaandenlijfrente. Het geld ‘verdwijnt’ dus nooit.

Een ander voordeel: je kiest bij banksparen zelf de uitkeerperiode. Je kunt dus een andere periode kiezen dan levenslang zoals bij een pensioenregeling. De looptijd moet wel minimaal vijf jaar zijn, als je wilt laten uitkeren vanaf je AOW-leeftijd. Een korte looptijd is handig als je juist de eerste jaren na je pensioen extra inkomen kunt gebruiken. Bijvoorbeeld om een mooie reis te maken.”

En zijn er nog nadelen aan banksparen?

“Een nadeel van banksparen is dat het niet loopt via je werkgever, zoals bij een pensioenregeling. Je moet het allemaal zelf regelen. Ook moet je zelf de inleg aftrekken in je aangifte inkomstenbelasting.

Wil je stoppen met werken vóór je AOW-leeftijd en je aanvullend pensioen dan al laten ingaan? Dat kan. Maar dan moet je uitkering volgens de fiscale regels minimaal twintig jaar lopen, plus het aantal volle jaren tot je AOW-leeftijd. Dat betekent dat je dit pensioenpotje over méér jaren moet verdelen. En je dus de eerste jaren geen extra geld hebt voor je plannen. Voor ‘vroegpensioneren’ is een lijfrenterekening dus minder geschikt.”

Kun je het ook combineren? Dus zowel in de tweede als derde pijler pensioen opbouwen?

“Ja, zolang je maar binnen je jaar- en of reserveringsruimte blijft. Vooral als je verschillende inkomsten hebt, kan het handig zijn om te combineren.

Werk je bijvoorbeeld als freelancer naast je baan in loondienst? Dan bouw je via je werkgever alleen pensioen op over je salaris. Je bouwt dus geen pensioen op over je freelance-inkomsten. Dat kun je dus zelf regelen via bijvoorbeeld banksparen.”

Zijn er nog meer manieren om extra pensioen op te bouwen?

“Zeker. Je kunt ook extra pensioen opbouwen met gewoon sparen of beleggen.

Verder kun je denken aan extra aflossen op je hypotheekschuld. Dat levert lagere maandlasten op, zodat je later met minder pensioen kunt rondkomen. Overleg dit wel eerst met je hypotheekadviseur.”

Heb je tips voor mensen die extra willen inleggen voor hun pensioen?

“Wat voor jou de beste keuze is, hangt af van je wensen. Wil je eerder stoppen met werken? Of werk je door tot je AOW-leeftijd? En wil je de eerste jaren van je pensioen meer inkomsten hebben? Of maakt dat niet uit?

Zet je wensen op een rij. Kijk welke mogelijkheden je hebt. Wat staat er in je pensioenregeling over extra inleggen? En over eerder stoppen met werken? Maak voor jezelf een inkomensplaatje: wat heb je nodig vanaf je pensioendatum?

Sparen voor je oude dag is verstandig. Maar je kunt elke euro maar één keer uitgeven. Leg je extra geld in voor je pensioen? In een pensioenregeling of bankspaarrekening? Dan kun je er tussentijds niet aankomen. Ook niet als morgen je auto kapotgaat. Kijk dus goed wat je kunt missen. En op welke manier je dat wilt inzetten. En denk vooral goed na over wat jouw wensen zijn voor nu en de toekomst.”