Zo ondersteun je werknemers met mantelzorgtaken

Eén op de vier Nederlanders combineert mantelzorg met een betaalde baan. De kans is groot dat ook één van jouw werknemers mantelzorg verleent. Dat vraagt veel van je mensen. Jeroen Vermeulen werkt op de afdeling Innovatie van Nationale-Nederlanden en ontwikkelde met collega's de dienst Zorggenoot. We vragen hem naar tips voor het praktisch ondersteunen van werknemers, zodat ze niet overbelast raken.

Ja, de werknemers van het verzorgingshuis wisten wel wat een mantelzorger was. Ze zagen vaak genoeg mantelzorgers voorbijkomen die hun vader of moeder kwamen bezoeken. Maar wat zij zelf in hun vrije tijd deden voor een ziek familielid? Nee, dat was ‘gewoon’ op bezoek gaan. Gewoon even samen eten of kletsen, en dan tussendoor wat dingen regelen.

Mantelzorg is zeker ook een zaak van de baas.

Mantelzorg en werk combineren

“Het is opvallend dat veel mensen zichzelf niet als mantelzorger zien, maar dat eigenlijk wel zijn”, zegt Jeroen Vermeulen (36). Hij werkt op de afdeling Innovatie van Nationale-Nederlanden. Die afdeling bedenkt oplossingen voor problemen waar mensen op de werkvloer tegenaan lopen. Samen met zijn collega’s ontwikkelde Jeroen Zorggenoot. Een service voor werkgevers om de druk op hun werknemers met mantelzorgtaken te verlichten. Uit de interviews die Jeroen deed, bleek namelijk dat de combinatie van werk en mantelzorg veel druk oplevert. Vooral voor 55+’ers.

Deze leeftijdscategorie heeft meer te maken met mantelzorg, blijkt ook uit cijfers van het CBS. Zo’n 26,2% van de mantelzorgers is tussen de 50 en 55 jaar oud. Een verklaring daarvoor is dat de ouders van deze 55+’ers vaak flink op leeftijd zijn. Door bijvoorbeeld gezondheidsklachten hebben zij meer hulp nodig. Tegelijkertijd hebben werkgevers steeds meer 55+’ers in dienst. Binnen een paar jaar is één op de drie werknemers ouder dan 50. De kans is dus groot dat hier veel mantelzorgers tussen zitten.

Veel administratie en regeltaken

Wanneer je mantelzorger bent? Als je langdurig zorgt voor een naaste die ziek is of extra hulp nodig heeft. Dat kan een ouder zijn, maar ook een kind met een beperking of een buurman. Mantelzorgen zien veel mensen als iets positiefs. Het voelt goed om iemand te kunnen helpen. Maar de administratie en regeltaken die erbij komen kijken, vreten energie, hoort Jeroen. “Neem bijvoorbeeld het aanvragen van een persoonsgebonden budget (pgb) bij de gemeente. Daar gaat veel tijd in zitten. De gemeente is alleen tijdens kantooruren bereikbaar. Daardoor moeten mantelzorgers vaak bellen tussen hun werkzaamheden door. Dat geeft veel druk.”

Maak mantelzorg bespreekbaar

Als die druk oploopt, kan dat zorgen voor een ziekmelding of burn-out. Dat kost de werkgever veel geld. Het is dus belangrijk om te voorkomen dat het zover komt. Hoe doe je dat? “Allereerst door het onderwerp bespreekbaar te maken”, tipt Jeroen. “Sommige leidinggevenden denken: mantelzorg is een privézaak. Maar we horen juist terug dat werknemers het fijn vinden om hun ervaringen te delen.” Bovendien hebben privézorgen ook effect op iemands werkgedrag, zegt Jeroen. “Dus vanuit Zorggenoot vinden wij dat mantelzorg zeker ook een zaak van de baas is.”

Goed doorvragen

Zorgtaken bespreekbaar maken kan bijvoorbeeld met een ‘praatplaat’. Dat is een folder van Werk&Mantelzorg, met duidelijke stappen over hoe je zo’n gesprek aan kunt gaan. Omdat mensen hun mantelzorgtaken nog weleens onderschatten, moet je als werkgever goed doorvragen. Jeroen: “Vraag de mantelzorger eens op een rij te zetten wat hij of zij precies doet per week. En hoeveel tijd dat kost. Met alle halve uurtjes bij elkaar kom je misschien zomaar aan de acht uur.”

Meedenken over oplossing

Vervolgens kun je als werkgever meedenken over oplossingen. Die hoeven niet altijd groots en meeslepend te zijn. “Soms is het al fijn af te spreken dat iemand een half uurtje eerder of later mag beginnen. Ook kun je een buddy aanwijzen. Een collega die de taken van de mantelzorger overneemt als die een keer mee moet naar de dokter, bijvoorbeeld.”

Een andere praktische oplossing is het inzetten van Zorggenoot, een sociaal initiatief van
Nationale-Nederlanden. Zorggenoot helpt mantelzorgers, door ze te koppelen aan een ‘zorggenoot’. Dat is iemand die je werknemer helpt bij het regelen en vinden van de beste zorg en ondersteuning.

Zorggenoot kan mensen echt uit de rats helpen.

Helpen bij een ingewikkelde aanvraag

Na een eerste gesprek kan de zorggenoot bepalen bij welke taken hij of zij kan ondersteunen. De administratie op orde brengen bijvoorbeeld. Of helpen met een ingewikkelde vragen aan de zorgverzekering of gemeente. Dat kost meestal zo’n vijf tot acht uur, verdeeld over een aantal weken. Jeroen: “Daarna is er vaak al een hoop geregeld. De mantelzorger heeft een plan en kan het zelf weer beter aan.”

Een zorggenoot kost tussen € 80,- en € 100,- per uur. Stel dat je dus voor acht uur een zorggenoot inzet, dan kost dat jou als werkgever maximaal € 800,-. “Dat is een kleine investering als je ziet wat je er voor terugkrijgt: een meer uitgeruste en productieve werknemer. De zorgverzekering van veel werknemers dekt deze kosten trouwens vaak voor een gedeelte. Het is de moeite waard om dat uit te zoeken.”

Duidelijk aanspreekpunt

Jeroen: “Bovendien is het voor werkgevers handig werken met Zorggenoot. Wij brengen de medewerker in contact met een zorggenoot en regelen alles wat er bij komt kijken. Van de administratie tot het meten van het effect vooraf en achteraf.”

Voor Jeroen zelf was Zorggenoot zijn eerste project op de innovatieafdeling. Een project waar hij veel energie uithaalt. “Ik vind het mooi om te zien dat Zorggenoot mensen echt uit de rats kan helpen. Het is een goede ontwikkeling dat de werkgever daar een rol in speelt.”