Praktijkverhaal: hoe werkt re-integratie tweede spoor?

Doktersassistent Laura viel in 2022 uit op haar werk. Met hulp van loopbaanprofessional Ruud Schols keerde ze terug op de werkvloer. Niet in haar oude functie, maar op een nieuwe werkplek. Dat noemen we ook wel re-integratie tweede spoor. Wat is dit precies voor traject? En hoe heeft Laura het in de praktijk ervaren? We spreken haar samen met Ruud Schols.

Al 28 jaar lang werkte Laura* als doktersassistente in een huisartsenpraktijk. Ze werkte altijd met veel plezier. De laatste jaren nam haar werkplezier af. Uiteindelijk viel ze uit en werd thuis ziek door mentale klachten. Dat was in 2022.

"Voor mij was het meteen duidelijk dat ik niet naar mijn oude werkplek wilde terugkeren." Dat was geen optie”, vertelt Laura. “Ik wilde zelfs helemaal niet meer in de zorg aan de slag. Maar wat dan wel? Daar had ik geen idee van. Ik had al 30 jaar niet gesolliciteerd en twijfelde aan mijn eigen vaardigheden. Ik wist het allemaal even niet meer.”

Mijn omgeving ziet nu echt een andere Laura dan twee jaar geleden.

Luisterend oor

Ruud bood Laura in eerste instantie vooral een luisterend oor. Vervolgens heeft Ruud met Laura enkele capaciteitstesten gedaan. Wat zijn haar sterke en minder sterke punten? Welke sectoren passen bij haar? Ruud begeleidde haar als coach naar een werkervaringsplek bij een grote organisatie als administratief medewerker. Dat is een voorbeeld van re-integratie tweede spoor.

“Ik zit nu in mijn laatste weken. Over twee weken krijg ik als het goed is een definitief contract”, vertelt Laura trots. “Al met al ben ik een stuk zelfverzekerder en positiever geworden. Mijn omgeving merkt het ook. Die zien nu echt een andere Laura dan twee jaar geleden.”

Rouwproces

Ruud Schols begeleidt sinds tien jaar mensen zoals Laura in trajecten van re-integratie tweede spoor. Hij weet dat mensen aan het begin van zo’n traject vaak niet gelukkig binnenkomen. “Ik noem het wel eens een rouwproces. Mensen kunnen niet meer terugkeren op hun oude werkplek. Bijvoorbeeld door een arbeidsconflict, mentale of lichamelijke problemen, of een combinatie daarvan. Dat is nogal een confronterende boodschap.”

Ruud probeert te peilen: hoever is iemand in dat rouwproces? Is er al ruimte om te denken aan wat iemand vooruit helpt? “Daarin probeer ik altijd te zoeken naar positieve punten”, vertelt Ruud. “Mensen zitten vaak in een negatieve spiraal. Dus ik probeer ieder klein positief stapje te benoemen en te waarderen.”

Dat herkent Laura wel van haar traject bij Ruud. “In het begin was ik heel kritisch op mezelf. Op het online platform van Endit volgde ik cursussen en webinars. Bijvoorbeeld over hoe je een goede sollicitatiebrief schrijft of meer uit je LinkedIn-pagina haalt. Doordat het niet helemaal lukte met inloggen, had ik ‘maar’ twee webinars gevolgd. Ruud hoorde dat aan en deed zo van: kalm aan.”

Lachend: “Hij zei: Laura, je hebt er ál twee gedaan. Laten we eens kijken welke lessen je eruit kunt halen. Die instelling heeft me echt verder geholpen.”

Beperkingen en mogelijkheden

Ruud beschikt over concrete hulpmiddelen om iemand naar nieuw en passend werk te begeleiden. “Bij Laura hebben we bijvoorbeeld een Belbin-test gedaan. Die kijkt naar welke sociale rollen je in verschillende situaties inneemt. Dat is vooral een test om meer zelfvertrouwen en zelfinzicht te krijgen. Ook leiden we veel uit het rapport van de arbeidsdeskundige. Dat benoemt je beperkingen, maar vooral juist ook je mogelijkheden.”

Ruud en zijn cliënt werken samen om een werkervaringsplek te vinden, ook wel proefplaatsing genoemd. Je blijft in dienst bij je oude werkgever. En test je belastbaarheid op een werkervaringsplek, legt hij uit. Zo ziet re-integratie tweede spoor eruit. Je maakt een plan en bouwt in twee maanden het aantal werkuren per dag op. Als het van twee kanten bevalt, kan de nieuwe werkgever je daarna een contract aanbieden.”

Geruststellend idee

Het voordeel van deze situatie is dat de nieuwe werkgever nog nergens aan vastzit. De cliënt behoudt de uitkering en de begeleiding als de proefplaatsing niet lukt. Ruud: “Dat is voor veel mensen een geruststellend idee.”

We kijken vooral naar wat je wél kunt.

– Ruud Schols, loopbaanbegeleider

In een ideaal re-integratietraject tweede spoor werkt de proefplaatsing, en start de cliënt bij de nieuwe werkgever. Al vertelt Ruud ook dat het niet bij iedereen tot een proefplaatsing komt. Soms blijkt na twee jaar dat iemand te ziek is om voldoende arbeidsvermogen te leveren. Dan begeleiden we iemand naar een WIA-uitkering. ”

Succesvolle proefplaatsing

Bij Laura kwam het uiteindelijk helemaal goed. Haar nieuwe werk als administratief medewerker was meteen een schot in de roos. “Ik denk nu: had ik dit tien jaar geleden maar gedaan.”

Voor anderen die in een soortgelijke situatie zitten, heeft ze een helder advies: zoek hulp. “Ik ben achteraf toch te lang blijven hangen in werk waarvan ik geen energie kreeg. Ik bleef het toch doen, want het paste binnen een bepaald plaatje of mijn verwachtingen. Ruud opende als sparringpartner echt mijn ogen en noemde mogelijkheden die ik niet zag. Daar ben ik superblij mee.”

Ruud heeft nog een laatste boodschap voor mensen die aan het re-integreren zijn. Zie een traject van re-integratie tweede spoor niet als een bedreiging, maar als een kans. “Soms denken mensen bij zo’n traject: o jee, ook dat nog. Ik ben al ziek en dan moet ik óók nog gaan solliciteren. Ik snap dat gevoel heel goed. Ik maak hen snel duidelijk dat we vooral kijken naar wat je wél kunt. Zo kunnen we voor veel mensen passend werk vinden.”

*Laura is niet haar echte naam.