Betere gesprekken voeren? Dat begint bij goed luisteren

Luisteren: het klinkt simpel. Maar écht goed luisteren vraagt aandacht en energie. Hoe kun je dat zo goed mogelijk doen op de werkvloer? Om daarmee werknemers voor je organisatie te behouden en verzuim te voorkomen? Corine Jansen, dé luisterexpert van Nederland, geeft tips. “Luisteren is een soort spier die je kunt trainen.”

“Laat ik beginnen met het feit dat ik als ‘luisterexpert’ natuurlijk ook niet 12 uur per dag met volle aandacht kan blijven luisteren”, lacht Corine. “Dat kan niemand. Wat ik wel heb, is veel theoretische kennis over luisteren.”

Waarom heb je van luisteren je beroep gemaakt?

“Eigenlijk ben ik best introvert. Dat maakt het zo fijn om naar anderen te luisteren. Bovendien vind ik het mooi dat goed naar elkaar luisteren mensen bij elkaar brengt.”

Wat is goed luisteren volgens jou?

“Goed luisteren is nieuwsgierig zijn naar het verhaal van een ander. Je luistert met de bedoeling om een ander zo goed mogelijk te begrijpen. Dat betekent overigens niet dat je het direct ook met iemand eens moet zijn. Natuurlijk kan je kijk op bepaalde zaken tijdens een gesprek veranderen. Maar je kunt ook tot de conclusie komen dat je van mening verschilt.”

Bieden ouderen een beter luisterend oor dan jongeren?

“Een harde uitspraak kun je daar niet over doen. Wel weten we uit onderzoek dat eigenschappen als zelfkennis en een moreel kompas het makkelijker maken om open te staan voor andere meningen. Die eigenschappen ontwikkelen zich naarmate je ouder wordt. Maar dat betekent niet automatisch dat de oudere generatie beter luistert.

Ik zie luisteren als een soort spier die je kunt trainen. En net als dat er mensen zijn die niet naar de sportschool willen, zijn er ook mensen die niet willen luisteren. Goed luisteren is een keuze.”

Goed luisteren is een keuze.

Waarom is het gesprek tussen werkgevers en werknemers zo belangrijk?

“Omdat salaris niet de belangrijkste reden is om ergens te blijven werken. Andere factoren, zoals goede communicatie, vinden werknemers veel belangrijker. Werknemers willen het gevoel hebben dat hun werkgever openstaat voor de dialoog. Dat doet namelijk iets met onze waarde om als mens belangrijk gevonden te worden.”

Helder. Maar heeft luisteren dan ook voordelen voor werkgevers?

“Zeker. Want luisteren draait ook om het uitwisselen van informatie. Als werknemers hun ideeën, plannen en opmerkingen met je delen, kan dit waardevol zijn voor je product of dienst. Waardoor je organisatie mogelijk verder kan groeien of betere dienstverlening biedt.

Luisteren gaat om oprechte aandacht, niet om hoelang het gesprek duurt.

Ook kom je door luisteren achter het potentieel van een werknemer, dat je dan kunt benutten als werkgever. Vraag bijvoorbeeld eens van welke taken iemand energie krijgt. Als je daar vervolgens meer ruimte voor geeft, gaat die werknemer met nog meer plezier aan het werk. Op die manier werk je aan het behoud van je personeel én aan de kwaliteit van je onderneming.”

Wat is nodig voor een goed gesprek?

“Allereerst natuurlijk de aandacht voor elkaar. Maar zorg ook voor een rustige ruimte. Klap dus je laptop dicht en leg je telefoon aan de kant om afleiding te voorkomen. Verder is een open houding belangrijk – straal uit dat de persoon met wie je in gesprek bent ertoe doet.

Stel jezelf ook de vraag of je een gesprek op het juiste moment voert. Ben je met je hoofd bij een belangrijke deadline? Dan kan het op dat moment lastig zijn om je aandacht erbij te houden. Geef dat dan ook eerlijk aan. Veel mensen vinden dat moeilijk, omdat ze denken dat dit respectloos is. Maar wat is respectlozer? Doen alsof je luistert of zeggen dat het op dat moment niet goed lukt en het gesprek op een ander moment voeren?”

En hoeveel tijd trek je uit voor een goed gesprek?

“De factor tijd wordt altijd zo overdreven. Soms is het beter om twee minuten met volle aandacht naar iemand te luisteren, dan tien minuten lang op halve kracht. In dat laatste geval voelt iemand zich waarschijnlijk minder goed gehoord.”

Luisteren is een taak voor iedereen in je organisatie.

Welke tip wil je werkgevers meegeven over goed luisteren?

“Veel organisaties begrijpen dat luisteren naar werknemers en klanten cruciaal is om het bedrijf te laten groeien. Toch ligt deze taak vaak alleen nog bij de communicatie- en hr-afdeling. Terwijl goed luisteren een taak is van de hele organisatie: van de schoonmaker tot aan de administratief medewerker en de directie. Als je goed luisteren ontwikkelt tot een kernwaarde op de werkvloer, ben je als organisatie bezig met luisterend leiderschap. Daarmee geef je de menselijkheid van je onderneming vorm.”

Heb je nog een laatste weetje over luisteren?

“Iedereen luistert op een andere manier. De manier waarop jij luistert kan dus fundamenteel verschillen van je gesprekspartner. Heb je na een gesprek dus het gevoel niet gehoord te zijn? Dat betekent niet meteen dat de ander daar niet z’n best voor heeft gedaan. Waarschijnlijk verwerkt die persoon informatie op een andere manier.”