Veel ondernemers willen de verandering richting duurzaam ondernemen in gang zetten. Wat zijn precies de mogelijkheden, de voordelen en de uitdagingen? Met dit artikel helpen we je om de eerste stappen te zetten richting een duurzame onderneming.
In de zomer was het snikheet en in de winter heel koud in de Eindhovense kapperszaak Peels Haarmode. Dankzij een uitgebreide verbouwing besparen ze nu enorm op energiekosten en hebben ze continu een prettige binnentemperatuur. Een mooi voorbeeld van omgaan met verandering en duurzaam ondernemen.
Volgens Adrie Heinsbroek, Chief Sustainability Officer bij Nationale-Nederlanden, denken veel mensen vooral aan het milieu bij duurzaam ondernemen. Hij geeft aan dat duurzaam ondernemen meer is dan dat. Het is ook: verstandig en voorzichtig omgaan met mensen en middelen. Oftewel toekomstgericht werken met oog voor mens, milieu en maatschappij. Dit zijn de drie pijlers waar duurzaam ondernemen voor staat. Je kent ze wellicht ook als de drie p’s: people, planet, profit. Bij people gaat het om wat de onderneming voor mensen doet. Denk aan consumenten en personeel. Maar het gaat ook over wat we bijdragen aan de gehele samenleving. Bij planet kijk je naar de invloed van je onderneming op het milieu, bijvoorbeeld: hoe kun je de ecologische voetprint van jouw bedrijf zo minimaal mogelijk houden? Bij profit ligt de focus op niet alleen zoveel mogelijk winst maken, maar juist kijken naar lange termijnplanning en duurzame producten of diensten.
In een rapport van het VN-klimaatpanel IPCC uit augustus 2021 staat verontrustend nieuws. Als we doorgaan zoals we nu doen, behalen we de doelstellingen uit het klimaatakkoord niet. Klimaatverandering heeft grotere gevolgen voor mens en natuur dan aanvankelijk werd gedacht. Ook het extreme weer dat steeds vaker voorkomt heeft ingrijpende effecten: door bosbranden, overstromingen en droogte krijgen mensen te maken met voedselonzekerheid en kortere levensduur.
Deels zijn deze effecten niet meer terug te draaien. Toch is er nog veel te behalen als de maatschappij verbranding van fossiele brandstoffen en broeikasgassen heel snel vermindert. Op die manier warmt de aarde niet verder op dan 1,5 graden en voorkomen we uitstervende diersoorten. Daarmee houden we de biodiversiteit in balans, en dat is heel belangrijk voor een gezonde planeet.
De noodzaak van verduurzamen omwille van het klimaat is duidelijk. Maar er spelen ook belangen op andere onderdelen. Volgens Adrie is het voor zowel grote bedrijven als kleine ondernemingen goed om duurzaam betrokken te zijn bij medewerkers, klanten en de maatschappij. Zo bind je medewerkers en klanten langer aan je bedrijf. Ook ben je als ondernemer veerkrachtiger en wendbaarder als je beter en breder over de toekomst nadenkt. Adrie: “Een duurzame aanpak is echt een goede investering. In eerste instantie kost het meer moeite en geld, maar dat betaalt zich later zeker uit.”
Om in te spelen op de toekomst en de veranderende wereld is het dus slim om duurzaam te ondernemen. Maar wat zijn nu precies de voordelen hiervan?
Op de korte termijn vraagt duurzaam ondernemen volgens Adrie inderdaad om een investering, maar op de langere termijn kan het juist kosten besparen. Je bent bijvoorbeeld minder geld kwijt aan energie- en afvalkosten. En je wordt zoals eerder gezegd aantrekkelijker voor werknemers, waarvoor je minder kosten aan recruitment kwijt bent. Ook voor investeerders en financiële dienstverleners ben je als duurzame ondernemer interessanter. Jij werkt namelijk aan een toekomstbestendig bedrijf en je speelt in op verandering.
Het is ook goed om te beseffen dat verduurzamen niet altijd met grote bedragen gepaard hoeft te gaan. Met kleine stappen kun je ook al veel bereiken. Denk aan het ophalen van gebruikte apparaten, zoals Apple doet. Of enkel lokale producten inkopen voor de kantoorlunch. Je hoeft niet in één keer je hele bedrijfsvoering te vergroenen. Door bijvoorbeeld een slim ventilatiesysteem aan te schaffen zodat je de airco niet meer hoeft aan te zetten, maak je direct impact.
Bij kapperszaak Peels Haarmode zijn hoge energiekosten verleden tijd. Met een veelomvattend plan voor een grondige verbouwing gingen ze aan de slag. De zaak werd helemaal gestript. De kapperssalon kreeg een spouwmuurisolatie en de juiste isolatie voor het dak en de vloer. Ook werd er een bodemwarmtepomp geplaatst waardoor gasaansluiting niet meer nodig was. Verder werden er op het dak ruim 60 zonnepanelen gemonteerd.
De belangrijkste opbrengst van al deze investeringen is dat de kapperszaak nu volledig op groene stroom draait en volledig energieneutraal is. Ook het aangename binnenklimaat in de salon is een groot voordeel voor personeel en klanten. Dit vroeg om een grote investering in het begin, maar wel een zeer effectief resultaat achteraf.
Voor verduurzamingsinitiatieven zoals die van Peels Haarmode kun je (financiële) hulp inschakelen. Omdat verduurzamen goed is voor het milieu, biedt de overheid aantrekkelijke regelingen en subsidies aan. Zoals de SDE+ subsidie voor duurzame investeringen en de Energie-investeringsaftrek waarmee bedrijven fiscaal voordeel behalen. Voor een overzicht van alle maatregelen kijk je op MKB Klimaatwerk. Met deze digitale tool ontdek je van welke regelingen jouw branche gebruik kan maken.
Adrie Heinsbroek adviseert ondernemers verder om de opgedane kennis over verduurzamen, inzichten en vragen met elkaar te delen. “Had je bijvoorbeeld een innovatief plan om minder plastic te gebruiken, en pakte dat in de praktijk niet goed uit? Geef dat mee aan andere ondernemers. Je kunt veel van elkaars inzichten leren. Samen kom je steeds dichter bij een werkbare oplossing.”
Omdat klanten duurzaamheid steeds belangrijk vinden, vertel je klanten en werknemers wat je al doet aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Veel bedrijven zijn al duurzamer bezig dan ze denken. Duurzaamheid hoeft niet altijd gepaard te gaan met complexe en tijdrovende processen. Het zit soms al in kleine veranderingen.
Door transparant te zijn en successen te delen, krijg je volgens Adrie meer mensen mee. Laat leveranciers of klanten weten dat je duurzaam onderneemt, wat je allemaal doet voor je werknemers en waarom je die keuzes hebt gemaakt. Wie weet inspireer je ze om die stappen zelf ook te zetten.
Van de drie sleutelgroepen – overheid, bedrijven en individuen – hebben bedrijven volgens Adrie de meeste mogelijkheden om duurzame verandering in gang te zetten. Vooral mkb’ers. Adrie: “Mkb-ondernemers zijn de motor van de economie”, legt Adrie uit. “Ze kunnen sneller actie ondernemen dan overheden, die vaak wat bureaucratischer zijn ingesteld. Ze begrijpen de productieketen en de consument. Bovendien zijn ze vaak creatief en hebben ze een can-do-mentaliteit. Dat zit al in het woord ‘ondernemen’. Ze willen iets dóen, dingen proberen, meebewegen met de maatschappij.”