Trias energetica: in drie stappen naar een duurzamere woning

Deze informatie hoort bij Duurzaam wonen

Bij het verduurzamen van je woning komt veel kijken. Waar begin je? Wat is de beste aanpak voor jouw woning? En wat is de juiste volgorde als je meerdere maatregelen wilt installeren? De Trias Energetica helpt je bij het beantwoorden van deze vragen. In dit artikel lees je wat het is, én wat je ermee kunt.

Keuzes bij het verduurzamen van je woning

Ga je verduurzamen, dan ontdek je al snel hoeveel opties er zijn. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor een warmtepomp of zonnepanelen. Maar er zijn ook andere opties zoals een sedumdak, of isolatieglas. En dan is de volgorde van verduurzamen ook nog eens van groot belang. Voordat je een elektrische warmtepomp installeert, is het belangrijk je woning goed te isoleren.

Heb je behoefte aan een concreet stappenplan? Dan biedt de Trias Energetica uitkomst. De Trias Energetica is een praktische en logische werkwijze.

Trias Energetica: een praktische werkwijze

De Trias Energetica werd in 1979 ontwikkeld aan de TU Delft onder leiding van Kees Duijvestein. Eind 20e eeuw werd de term Trias Energetica internationaal geïntroduceerd. Dit gebeurde vanuit de Nederlandse Onderneming voor Energie en Milieu (Novem).

De bouwwereld maakt veel gebruik van de strategie, die bestaat uit drie basisregels:

1
Energieverbruik beperken door energiebehoefte te verminderen
2
Overstappen naar energie uit duurzame bronnen
3
Zo efficiënt mogelijk gebruikmaken van resterende fossiele energiebronnen

Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland is de Trias Energetica de meest toegepaste strategie om energiebesparende maatregelen te nemen en deze zo efficiënt mogelijk op elkaar af te stemmen. Dit kun je op twee manieren opvatten. De theorie focust op energiezuinigheid én op kosteneffectiviteit. Per bestede euro bespaar je zo meer energie.

Benieuwd hoe je de theorie toepast? We nemen je mee in de drie stappen van de Trias Energetica.

Hoe actueel is de Trias Energetica?

Hoewel de Trias Energetica al even bestaat, is de theorie nog steeds geschikt. Hoogleraar Henk Visscher van de TU Delft: “De Trias Energetica is nog steeds het goede uitgangspunt. In de strategieën van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) voor het beperken van de opwarming van de aarde staat ook het reduceren van de energievraag voorop als een van de belangrijkste strategieën. Daarna komt de inzet van duurzame bronnen.”

De Trias Energetica zelf toepassen? Zo doe je dat

Stap 1. Beperk de energievraag

Een goede voorbereiding is het halve werk. Daarom ligt de focus in de eerste stap op het verminderen van de energievraag. Dit doe je door de woning goed te isoleren. Bijvoorbeeld met dak-, vloer- en gevelisolatie. Met isolatiemateriaal behoud je de warmte in huis. En in de zomer houd je de hitte buiten.

Zo min mogelijk energie verbruiken is ook belangrijk in de voorbereiding op stap 2.

Heb je nu een cv-ketel, maar wil je deze in de toekomst vervangen door een elektrische warmtepomp? Dan moet je er rekening mee houden dat deze nieuwe energiebron minder krachtig is.

Het water in je cv-ketel wordt rond de 60 tot 80 graden. In een warmtepomp is dat meestal niet meer dan 45 tot 55 graden. De snelheid en kracht waarmee een elektrische warmtepomp je woning verwarmt, is dus veel lager. Dit kun je compenseren door in stap 1 je woning goed te isoleren.

Twijfel je om te starten met stap 1, bijvoorbeeld vanwege de kosten? Volgens Henk Visscher, hoogleraar Woningkwaliteit en Procesinnovatie aan de TU Delft, is het verstandig om toch eerst de energievraag te beperken.

“De Trias Energetica is in de eerste plaats bedoeld als strategie voor het verminderen van de milieubelasting. Denk aan het verminderen van de CO2-uitstoot”, legt Visscher uit.

“In sommige gevallen kan de inzet van duurzame energie (zoals zonnepanelen) goedkoper zijn dan maatregelen voor het verminderen van de vraag (isolatie). Dan nog is het vanuit het milieuprobleem beter om eerst in te zetten op het verminderen van de vraag. De kosten van energie kunnen in de toekomst bovendien hoger worden, en de opbrengsten van opgewekte energie minder.”

Stap 2. Gebruik energie uit hernieuwbare bronnen

Zodra je het energieverbruik in je woning hebt beperkt, kun je overgaan tot het installeren van duurzame energiebronnen. Denk bijvoorbeeld aan een warmtepomp, een zonneboiler of zonnepanelen. Door het plaatsen van zonnepanelen ben je minder afhankelijk van de prijzen die de markt vraagt voor elektriciteit. Buiten dat het goed is voor het milieu, kan het dus ook winst opleveren.

In deze fase kun je ook nadenken over het hergebruik van water. Zo zijn er installaties die het water uit de wasmachine gebruiken om het toilet door te spoelen.

Denk je eraan om een warmtepomp aan te schaffen? Check eerst of je huis voldoende geïsoleerd is, en de verwarming genoeg warmte afgeeft. Doe vervolgens de 50-gradentest en ontdek of je woning geschikt is om te verwarmen met een lage temperatuur.

Stap 3. Gebruik fossiele energiebronnen zo efficiënt mogelijk

Heb je stap 1 en 2 doorlopen, dan ben je al goed bezig met het verduurzamen van je woning. Toch hebben we op dit punt vaak nog fossiele brandstoffen nodig. In stap 3 kijk je hoe je deze resterende fossiele energiebronnen zo efficiënt mogelijk kunt gebruiken. Onderzoek bijvoorbeeld of er een mogelijkheid is om warmte terug te winnen met een warmteterugwininstallatie.

Ook kun je proberen zoveel mogelijk energie te besparen, door je gedrag aan te passen.