Op welke leeftijd begin je met pensioen opbouwen? Hoe werkt dat? Hoe weet je hoeveel pensioen je opbouwt en of dat genoeg is? En waarom is het belangrijk om vroeg te beginnen met pensioenopbouw? We hebben de meest gestelde vragen over pensioenopbouw voor je op een rij gezet.
Vanaf welke leeftijd bouw je pensioen op?
Wanneer je begint met het opbouwen van je pensioen is afhankelijk van:
- of je onder een cao werkt en zo ja, welke;
- wanneer je bent begonnen met werken;
- of je werkgever een pensioenregeling heeft geregeld.
Werk je onder een cao? Dan staat in je cao wanneer je start met pensioen opbouwen. Dit kan verschillen per cao, omdat werkgevers verschillende afspraken maken met de vakbonden. Check daarom hoe jouw pensioen geregeld is bij jouw werkgever.
In het kort geldt:
- Sinds 1 januari 2024 is de maximumleeftijd waarop een pensioenregeling start, verlaagd naar 18 jaar.
- Tussen 2006 en 2024 was deze maximumleeftijd 21 jaar.
- Werkte je al voor 2006? Dan ben je waarschijnlijk op je 25e begonnen met je pensioenopbouw.
“Sinds 2024 is de maximumleeftijd waarop een pensioenregeling start 18 jaar. Maar sommige mensen beginnen met hun 15e met pensioen opbouwen.”
Marc Bergsma, specialist pensioencommunicatie bij Nationale-Nederlanden.
Werk je niet onder een cao? Dan staat er in je arbeidsovereenkomst of er een pensioenregeling is. Werk je als ondernemer of zelfstandige? Dan regel je je pensioen zelf. Ook dan is het slim om zo vroeg mogelijk met pensioenopbouw te beginnen.
Hoe werkt pensioenopbouw?
Hoeveel pensioen je krijgt als je met pensioen gaat, is afhankelijk van verschillende factoren. Marc Bergsma zegt: “Pensioenopbouw in Nederland kun je zien als een sandwich. Onderaan zit de kale boterham. Dat is het overheidspensioen, dus de AOW. Bouw je ook pensioen op via je werkgever? Dan krijg je ook een plakje kaas en wat tomaatjes. Maar wil je ook een eitje en wat sla? Dan is het ook belangrijk dat je zelf wat regelt.”
In het kort bestaat pensioen uit vijf bronnen.
1. AOW
Dit is het basispensioen dat je krijgt van de overheid. AOW staat voor Algemene Ouderdomswet. De hoogte ervan is afhankelijk van je woonsituatie en hoe lang je in Nederland hebt gewoond. Je hoeft hiervoor niet gewerkt te hebben.
2. Aanvullend pensioen via je werkgever
Werk je in loondienst? Dan bouw je vaak een pensioen op via je werkgever. Dit pensioen wordt beheerd door een pensioenuitvoerder, zoals een pensioenfonds of een pensioenverzekeraar.
3. Zelf afgesloten regelingen
Je kunt zelf ook een pensioenregeling afsluiten. Dat kan bijvoorbeeld met banksparen of een lijfrente.
4. Eigen vermogen,
Je kunt je pensioen ook aanvullen met eigen vermogen. Denk aan spaargeld, inkomsten uit beleggingen of de verkoop van je woning.
5. Inkomsten uit werk,
Sommige mensen werken door na hun pensioen.
Waarom is het belangrijk om vroeg te starten met pensioenopbouw?
Marc: “Er zijn verschillende redenen om vroeg te beginnen met pensioenopbouw. Ten eerste geldt hoe vroeger je begint, hoe meer tijd je hebt om pensioen op te bouwen. Pensioen is een dure aangelegenheid. Een meisje dat vandaag de dag geboren wordt, wordt bijvoorbeeld gemiddeld 93 jaar. Een jongen heeft een levensverwachting van 89 jaar. De tijd die je van je pensioen moet leven, wordt dus steeds langer.”
Maar dat is nog niet alles. “Wat veel mensen vergeten, is dat pensioen niet alleen een ouderdomspensioen is. Het is ook een inkomen voor je partner als je komt te overlijden. Je wilt natuurlijk dat je overgebleven partner dan ook nog gewoon in het huis kan blijven wonen en de vaste lasten kan betalen.”
Ten slotte profiteer je langer van het rendement-op-rendement-effect. Dit rendement-op-rendement effect helpt je meer pensioen op te bouwen. Je bouwt namelijk niet alleen rendement op over je inleg, maar ook over het opgebouwde rendement. Dat rendement wordt niet uitgekeerd, maar blijft belegd. Hierdoor groeit je pensioenpot niet gelijkmatig. Hoe langer je het ingelegde geld belegt, hoe groter de kans op dat de waarde harder groeit. We leggen het hieronder uit.
Voorbeeld van het rendement-op-rendement-effect
Stel je bent 57 jaar en legt eenmalig € 1000,- in op een beleggingsrekening. Het jaarlijkse rendement is gemiddeld 5%. Je laat het geld 10 jaar staan. 5% van € 1000,- is € 50,-. 10 jaar lang € 50,- is € 500,- zou je denken. 50% toename. Maar na het eerste jaar staat er geen € 1000,- op de rekening, maar € 1050,-. 5% over € 1050,- = € 52,50. Het jaar erop bouw je rendement op over € 1102,50.
Uiteindelijk heb je na 10 jaar geen € 500,- rendement, maar € 628,89. Dat betekent een rendement van bijna 63%.
Maar wat nu als je 10 jaar eerder was begonnen? Spoiler: niet twee keer zoveel. Na 20 jaar is de belegging van € 1.000,- met een jaarlijks rendement van 5% € 2.653,30 geworden. Het totale rendement is over 20 jaar 165%. Over 30 jaar zou diezelfde € 1.000,- € 4.321,94 worden. Een rendement van 332%. Hoe langer je pensioen opbouwt, hoe meer je van het rendement-op-rendement-effect profiteert.
Let op: het blijft beleggen. Je kunt de ingelegde waarde ook (voor een deel) verliezen.
Hoeveel pensioen bouw ik op?
Elk jaar krijg je van je pensioenfonds of pensioenverzekeraar een overzicht van jouw pensioen. Dat overzicht heeft het Uniforme Pensioenoverzicht. Heb je bij verschillende pensioenfondsen of pensioenuitvoerders pensioen opgebouwd? Dan kun je op mijnpensioenoverzicht.nl gemakkelijk een overzicht van jouw pensioenen bekijken. Heb je een pensioen bij Nationale-Nederlanden? Dan kun je op mijn.nn zien hoe je pensioen ervoor staat.
Hoe weet je of je genoeg pensioen opbouwt?
Veel mensen gaan ervan uit ze genoeg pensioen opbouwen," zegt pensioenexpert Marc. “Maar het is belangrijk om ook daadwerkelijk te kijken of dat zo is. Want je inkomen later moet ook kloppen met je uitgaven.”
“De meeste pensioenuitvoerders hebben een tool om inzicht te krijgen in je uitgaven. Bij Nationale-Nederlanden kun je in mijn.nn via Mijn inkomen later een overzicht maken. Dat kan met gemiddelde cijfers van het Nibud. Ook kun je een koppeling maken met je bank. Dan kun je jouw uitgaven van de laatste 12 maanden gebruiken voor de berekening.”
Marc raadt aan om elke twee jaar opnieuw te kijken of je pensioen en verwachte uitgaven kloppen. “Veranderingen nu hebben ook invloed op je pensioen. Denk aan een verhuizing, een huwelijk, een andere baan, het krijgen van kinderen, een scheiding of nieuwe regels van de overheid. Zorg dat je inzicht houdt of je op koers zit.”
Wat zijn oorzaken van onvoldoende pensioen?
Naast te laat beginnen, kunnen er meer redenen zijn waardoor je onvoldoende pensioen opbouwt. Voorbeelden zijn:
- Je hebt een lagere AOW-uitkering, doordat je in het buitenland gewoond hebt.
- Je bouwt geen aanvullend pensioen op. Bijvoorbeeld door werkeloosheid of omdat je werkgever geen pensioenregeling heeft.
- Je werkgever heeft wel een pensioenregeling geregeld, maar deze is niet optimaal.
- Je hebt na pensionering hoge uitgaven. Je woont bijvoorbeeld in een huurwoning, waarvan de huur jaarlijks wordt verhoogd.
- Je hebt een koopwoning met een nog te hoge hypotheek.
- Je wilt eerder met pensioen.
- Een echtscheiding, waardoor je ex-partner een deel van jouw pensioen krijgt.
- Economische schommelingen. Het pensioen dat je opbouwt via je werkgever wordt belegd. Gaat het goed met de economie? Dan gaan de pensioenen wat meer omhoog. Gaat het economisch slechter? Dan kan het zijn dat dit een negatief effect heeft op jouw pensioenregeling.
Hoe kun je zelf je pensioen regelen?
Met Aanvullende PensioenOpbouwvan Nationale-Nederlanden bouw je zelf vermogen op voor je pensioen. Hiervoor kun je gebruik maken van een mogelijk belastingvoordeel. We noemen dit ook wel een bankspaarrekening. Dit is een geblokkeerde rekening. Je kiest zelf of je alleen spaart, belegt of een combinatie maakt. En wil je dat later aanpassen? Dat is geen probleem!
Je bepaalt zelf hoeveel en wanneer je spaart en/of belegt. Je kunt elke maand een bedrag inleggen of eenmalig. Kies je voor beleggen? Dan bepalen we eerst jouw beleggingsprofiel. Zo zorgen we ervoor dat de beleggingen passen bij het risico dat jij wilt en kunt nemen.
