Zo verbeter je de luchtkwaliteit binnenshuis

Luchtkwaliteit meten

Om te weten welke maatregelen je kunt nemen, start je met meten. Met een luchtkwaliteitsmeter kun je per ruimte ontdekken hoe gezond de lucht daar is. Kleurt de sensor oranje of rood? Dan is het tijd om bijvoorbeeld de ramen open te zetten.

Je hebt veel verschillende soorten meters. Zelfs Ikea biedt tegenwoordig een luchtkwaliteitssensor aan. Kies het liefst een model dat ook de kleinste stofdeeltjes meet. Hoe kleiner de deeltjes, hoe makkelijker ze diep in je longen kunnen doordringen. Dat is schadelijk voor je gezondheid.

Wil je niet door je hele woning een sensor plaatsen? Kies dan bijvoorbeeld voor de ruimte waar jullie met de meeste mensen de meeste tijd doorbrengen.

De luchtkwaliteitssensor meet bijvoorbeeld de luchtvochtigheid, de temperatuur en CO2 in je woning. Daarnaast meet die hoeveel stofdeeltjes kleiner dan 2.5 µm (PM2.5) in de lucht zitten. Dit zijn allemaal indicatoren voor een gezond binnenklimaat.

Fijnstof

Van fijnstof heb je waarschijnlijk al eens gehoord, bijvoorbeeld als het gaat over luchtvervuiling. Het zijn de kleine stofdeeltjes die vrijkomen bij bijvoorbeeld uitstoot in het verkeer of door stoken. Maar ook als je kookt of kaarsjes aansteekt, komt fijnstof vrij.

De isolatie in huis is bovendien steeds beter. Ventileer je niet genoeg, dan kunnen die stoffen langer in je huis blijven hangen. Uit onderzoek van TNO blijkt zelfs dat 90% van de blootstelling aan ultrafijnstof binnenshuis gebeurt.

Fijnstof is maar enkele micrometer groot. Dat is duizend keer kleiner dan een millimeter. Ultrafijnstof is zelfs nog kleiner: minder dan 0,1 micrometer. Deze delen kunnen diep in je longen en zelfs nog verder in je lichaam terechtkomen. Dat is slecht voor je gezondheid. Langdurige blootstelling kan leiden tot hart-, vaat- en longaandoeningen.

Vluchtige organische stoffen

Vluchtige organische stoffen verdampen makkelijk. Denk bijvoorbeeld aan schoonmaakmiddelen, luchtverfrissers en weekmakers in plastic producten. Zulke stoffen kunnen behoorlijk stinken. Maar ze kunnen ook leiden tot klachten als hoofdpijn, vermoeidheid en geïrriteerde ogen.

Luchtkwaliteit verbeteren: tips per kamer

Keuken

• Belangrijke vervuiler: koken
• Oplossing: afzuiging aan

Bij koken komt fijnstof vrij. Bij koken op vuur komen ook verbrandingsgassen zoals stikstofdioxide vrij. Dat komt het binnenklimaat niet ten goede. Zet tijdens het koken daarom het deksel op de pan en zet de afzuiging aan. Heb je geen afzuiging? Zet dan de ramen ook na het koken een kwartier open. Zo kunnen vrijgekomen vocht en stoffen door verbranding naar buiten.

Kook je graag met boter of extra vierge olijfolie? Overweeg dan toch over te stappen op bakboter of gewone olijfolie. Dat scheelt weer wat fijnstof, tipt Longfonds.

Huiskamer

• Belangrijke vervuilers: jijzelf en kaarsjes
• Oplossing: ventilatie, luchtreiniger

Hoe meer mensen in de kamer, hoe gezelliger het is. Ook de concentratie CO2 neemt dan toe. Is die concentratie hoger dan 1200 ppm (deeltjes per miljoen)? Dan is er volgens de Gezondheidsraad niet genoeg luchtverversing. Zet dan bijvoorbeeld een raam open.

Ook in de woonkamer is het dus belangrijk om continu te ventileren. Je vervangt zo verontreinigde lucht door verse lucht. Een luchtreiniger kan daarbij helpen. Bijvoorbeeld om vervuiling van buiten (via een open raam of roosters) in huis te reinigen.

Funest voor de luchtkwaliteit is vuur. Elektrische kaarsjes lijken niet zo chique, maar zijn wel een stuk beter voor je gezondheid. Stook liever geen hout, ook niet in de tuin. Zo gun je je buren ook direct schone lucht.

Slaapkamer

• Belangrijke vervuiler: jijzelf
• Oplossing: ventileren

Als je uitademt, stoot je bijvoorbeeld vocht en CO2 uit. Tijdens de nacht hoopt die uitstoot zich op. De oplossing, je raadt het al: frisse lucht. Zorg dus ook tijdens het slapen voor continue ventilatie.

Werk jij in de slaapkamer? Printers en computers kunnen schadelijke stoffen verspreiden. Ventileer tijdens het werken dus extra goed. Laat apparaten na gebruik niet op stand-by staan. Berg ze ook op in een aparte ruimte.

Kinderkamer

• Belangrijke vervuiler: interieur
• Oplossing: luchten, bewust kopen

Wat voor jouw slaapkamer geldt, geldt ook voor je kinderen. Zorg dus ook in de kinderkamer voor voldoende ventilatie. Schenk bovendien extra aandacht aan de meubels, gordijnen en bouwmaterialen. Ook die kunnen schadelijke stoffen uitstoten. Zeker pasgeboren baby's zijn extra kwetsbaar voor hoge concentraties van zulke stoffen.

Is er een baby op komst, maak de babykamer op tijd af. Verf en nieuwe meubels stoten vluchtige organische stoffen uit. Heb je een paar maanden eerder alles klaar, dan kan alles goed uitwasemen.

Klinkt vanzelfsprekend, maar toch: houd de kinderkamers extra goed schoon. Weg dus met pollen, schimmels en bacteriën!

Badkamer

• Belangrijke vervuiler: vocht
• Oplossing: ventileren

De luchtvochtigheid in huis ligt tussen de 40 en 60%, onder normale omstandigheden. Is in bijvoorbeeld de winter de lucht wat droger? Dan is dat niet direct slecht voor je. Je hoeft dus niet een luchtbevochtiger te installeren.

Door te droge lucht kun je bijvoorbeeld droge ogen of een droge keel krijgen. Dat kan vooral in de winter gebeuren, als de verwarming flink aanstaat. Een te hoge luchtvochtigheid kan bijvoorbeeld schimmel veroorzaken. Schimmels kunnen leiden tot luchtwegklachten.

Veel ellende is simpel te voorkomen. Zorg in ‘natte’ ruimtes voor goede ventilatie. De badkamerdeur openzetten telt niet: het vocht trekt dan naar andere kamers.

Zet je een raam open? Doe dat niet te lang, zeker als het koud buiten is. Dan krijg je juist meer condens. Maak de vloer, de douche of het bad na gebruik ook even droog. Heb je nat wasgoed? Hang dat liefst buiten te drogen.

Extra tip: controleer heel goed op vocht en schimmels in bijvoorbeeld de woon- of slaapkamer. Daar breng je vergeleken met de badkamer veel meer tijd door. En is het gezondheidseffect dus sterker.

Heb je geen afzuiging of raam in de badkamer? Open dan je badkamerdeur, en zorg voor voldoende ventilatie in de andere kamers. Zo voorkom je condens op bijvoorbeeld je slaapkamermuren.