“De huidige ontwikkeling in duurzamer vervoer laat nog veel te wensen over.” Arno Onink zou graag een andere boodschap brengen. Maar hij is niet het type dat ergens omheen draait. De eigenaar van onderzoeksbureau Trend-Rx somt wat feitjes op: elk jaar komen er zo’n tachtigduizend auto’s bij. Dat komt vooral doordat ouderen langer doorrijden. Maar ook onder achttien- en negentienjarigen stijgt het autobezit. Daarnaast zien we dat het aandeel SUV’s – grotere, hogere en zwaardere wagens – toeneemt. Toch zijn er ook positieve trends. De belangrijkste is de elektrificatie van het auto- en vrachtwagenvervoer. Momenteel is 13,8% van de auto’s in Nederland elektrisch of hybride. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Het aantal elektrische bestelauto’s dat zakelijk wordt gebruikt, is in 2023 zelfs met 67% gegroeid. “De cijfers gaan in een mooi recht lijntje naar boven”, zegt Arno. “Al zie ik ook weleens cijfers voorbijkomen waaruit zou blijken dat we over tien jaar alleen nog elektrisch rijden. Dat klopt niet helemaal. We hebben nog een lange weg te gaan. Maar we gaan wel vooruit.”

Verschil maken

Ons gesprek vindt plaats op een van de kantoren van Nationale-Nederlanden in Den Haag. Buiten razen auto’s op de A12 voorbij. Zelf is Arno met het openbaar vervoer gekomen. “Ik heb niet eens een auto”, vertelt hij vrolijk. “Ik woon in Leiden, daar ben je overal zo op de fiets of met het openbaar vervoer. Ideaal.” Arno’s bureau Trend-Rx werkt al enkele jaren samen met Nationale-Nederlanden om de mobiliteitsmarkt te onderzoeken en in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Verduurzaming is voor Nationale-Nederlanden een belangrijk doel. En terecht, vindt Arno. “De mobiliteitssector is goed voor ongeveer een kwart van de CO2-uitstoot in Nederland”, stelt hij. “Deze sector kan dus veel verschil maken.” Wat hij verstaat onder duurzame mobiliteit? “Verplaatsingen die zo min mogelijk invloed hebben op mens, natuur en aarde. Dat vertalen we snel naar elektrisch rijden. Maar het gaat ook over fietsen, openbaar vervoer en deelvervoer.”

Belangrijke bijdrage

Nationale-Nederlanden heeft vooral invloed op (elektrisch) autovervoer. “Als verzekeraar van 1,3 miljoen auto’s in Nederland kunnen wij een belangrijke bijdrage leveren aan duurzamer vervoer”, zegt CEO Schade & Inkomen Maurice Koopman. “We hebben daarvoor een aantal ambitieuze klimaatdoelstellingen geformuleerd. Zo willen we de uitstoot van zakelijke klanten met 26% verminderen. En in de particuliere markt streven we naar 15% minder CO2-uitstoot per verzekerde auto.”
Hoe we onze klanten verder helpen om te verduurzamen? Maurice: “Zowel zakelijke als particuliere klanten willen we ondersteunen bij het maken van de juiste keuzes. Daarom hebben we bijvoorbeeld een tool ontwikkeld. Die geeft inzicht in de totale kosten van het rijden van een elektrische auto. Zo kunnen ondernemers en particulieren beslissen of een duurzame keuze voordelig voor ze uitpakt. Daarnaast ontwikkelen we producten die klanten helpen te verduurzamen. Denk aan de particuliere deelautoverzekering die het aantrekkelijker maakt je auto te delen.”

Beste alternatief

Elektrificatie kan zeker helpen bij de overstap naar duurzamer vervoer. Al is elektrisch rijden ook weer niet de oplossing voor alles, volgens Arno. “De CO2-uitstoot van een elektrische auto is inderdaad significant lager dan die van een brandstofauto. Maar elektrische auto’s zijn ook weer zwaarder. Daardoor slijten de banden sneller. Dat zorgt voor microplastics en de uitstoot van fijnstof. Bovendien levert de productie van accu’s milieuschade op. Aan de andere kant is de levensduur van een elektrische auto wel weer veel langer.”

"Het allerbelangrijkste is dat we mensen stimuleren om mínder te rijden." Maurice Koopman, CEO Schade & Inkomen

Maurice is het eens met Arno’s kanttekeningen. “Maar tot we voertuigen hebben die op waterstof rijden, zijn elektrische auto’s voor ons het beste alternatief.” Volgens de twee mannen veranderen mensen hun gedrag vooral door financiële prikkels. “Daarom zorgen we voor een scherpe premiestelling”, zegt Maurice. “En in sommige pakketten zit een soort APK-keuring voor je batterijpack. Is die nog veilig en duurzaam genoeg?”

Hoge prijs van elektrische auto’s

Dat brengt hem op de hoge prijs van elektrische auto’s. “Niet iedereen kan een nieuwe elektrische auto betalen.” Zo’n 113 duizend tot een kwart miljoen Nederlanders kunnen niet goed meekomen in de overstap naar duurzaam vervoer. Dat blijkt uit recent onderzoek van TNO. Voor sommige mensen is een tweedehands elektrische auto misschien een optie. Door de goede kwaliteit van accu’s gaan elektrische auto’s langer mee dan vaak gedacht. Vanaf 2028 komt deze tweedehands markt in Nederland goed op gang, verwacht Arno.
“Het allerbelangrijkste is dat we mensen stimuleren om mínder te rijden”, zegt Maurice. “Want de auto is er, en de auto blijft er. Maar we kunnen hem wel wat minder gebruiken. Dat is niet alleen duurzamer, het verkleint ook het risico op schade.”
De komende jaren kijkt zijn bedrijfsonderdeel daarom of het mogelijk is in de premies verschil aan te brengen. Wat dat concreet betekent? “Nu vragen we één keer in het begin: denkt u dat u meer of minder dan twaalfduizend kilometer gaat rijden dit jaar? Op basis daarvan bepalen we de premie. Maar wat nou als je die premie tussentijds kunt bijstellen? Dat je bijvoorbeeld minder betaalt als je aantoonbaar minder rijdt. Dat motiveert om de auto – elektrisch of niet elektrisch – vaker te laten staan.”

Reizen met de trein stimuleren

Die boodschap draagt Nationale-Nederlanden ook uit naar de eigen werknemers. Bijvoorbeeld door thuiswerken mogelijk te maken. Daarnaast stimuleren we het reizen met het openbaar vervoer. Zo kunnen werknemers kiezen voor een NS Business Card. Die mogen ze ook privé gebruiken. Daarnaast mogen ze woon-werkkilometers declareren als ze lopend of met de fiets naar kantoor gaan. Verder zijn alle leaseauto’s van eigen werknemers elektrisch.
“Deze arbeidsvoorwaarden helpen niet alleen in de overstap naar duurzamer vervoer. Ze dragen ook bij aan de vitaliteit van werknemers”, zegt Maurice. “Fietsen of lopen is natuurlijk veel gezonder dan rijden. Zo snijdt het mes aan twee kanten.” Ook Arno juicht deze ontwikkelingen enorm toe. “We moeten met z’n allen minder vervoersbewegingen maken. Dat is dé manier om te verduurzamen als sector. En als we de deur uitgaan, dan het liefst op een manier die geen uitstoot veroorzaakt, zoals fietsen of wandelen.”

"Mensen hangen enorm aan autobezit, weten we uit onderzoek." Arno Onink, eigenaar Trend-Rx

Vrijheid en gemak

Maar dat is geen boodschap die bij de meeste Nederlanders blijft hangen. Arno: “Mensen hangen enorm aan autobezit, weten we uit onderzoek. Ook in steden. Ze zien het als een verlengstuk van hun huiskamer, van hun keuken, van hun identiteit. Dat heeft de auto-industrie fantastisch gedaan.”
“Het gevoel van vrijheid, hè? En gemak”, omschrijft Maurice. “Precies”, zegt Arno. “Al is dat in grote steden maar de vraag, waar parkeren moeilijk en duur is. En waar steeds strengere milieuwetten gelden.”
In andere gebieden blijven mensen nu eenmaal afhankelijk van de auto, omdat ov niet altijd een optie is. “In een dorp als Maurik of Twello halen adviezen om minder te rijden weinig uit”, zegt Maurice. Arno knikt. “Hier is de overheid echt aan zet. Bijvoorbeeld door te zorgen voor betere bus- en treinverbindingen.”

Deelvervoer gebruiken

En hoe zit het eigenlijk met deelvervoer? Daar is Arno een groot voorstander van. Maar ook hierin is hij eerlijk: “Deelvervoer werkt nog niet optimaal. Het is niet flexibel genoeg. Je moet zo’n auto altijd op vaste plekken neerzetten, of voor de hele dag reserveren. Ook zijn er vaak niet genoeg auto’s beschikbaar en is het best duur.”
Hier is Maurice het niet helemaal mee eens. “In steden kan deelvervoer wel degelijk een uitkomst zijn. Daar zijn vaak veel deelauto’s beschikbaar, op een paar honderd meter van je huis. We vinden het belangrijk om het gebruik van deelvervoer te stimuleren. Dat doen we bijvoorbeeld met onze deelautoverzekering.”

Tips voor mkb’ers

Hebben Maurice en Arno nog tips voor mkb’ers die werk willen maken van duurzaam vervoer? Arno: “Probeer je werknemers te motiveren de auto te laten staan. Ik geef toe, dat is lastig als je op een afgelegen bedrijfsterrein zit. Maar misschien kun je een (elektrische) fiets van de zaak aanbieden? Of kunnen mensen een bakfiets of een ov-fiets gebruiken? Zorg daarnaast voor een goede planning. Zodat werknemers niet onnodig vaak met bestelbusjes heen en weer hoeven rijden.”
“En train je werknemers om energiezuinig te rijden”, voegt Maurice daaraan toe. “Stimuleer snelheid niet. Pakketbezorgers worden bijvoorbeeld betaald per levering. Daardoor willen ze snel werken. Maar dat vergroot de kans op schade en is slechter voor het milieu.” Arno: “Wist je dat het ook enorm scheelt als je mensen een vaste auto toewijst? Dan is de kans op schade veel kleiner, omdat ze beter oppassen.”

Groene golf

De mannen sluiten af met een positieve boodschap. Maurice: “De auto’s in Nederland zijn vandaag de dag echt al veel schoner dan twintig jaar terug, toch Arno?” Dat beaamt de trendwatcher. “De benzine is schoner, de motoren zijn efficiënter en de aandrijving beter. Het gaat misschien nog niet heel snel, en het is een hobbelige weg, maar we gaan wel de goede kant op.”
Wil Arno tot slot nog een toekomstvoorspelling doen? “Natuurlijk”, lacht hij. “Zoals gezegd zijn de huidige elektrische wagens zwaarder. Maar er komt een nieuwe lichting aan van lichtere en goedkopere varianten. Dan wordt elektrisch rijden ook toegankelijker voor mensen met middeninkomens. Dat betekent een grote groene golf voor de auto’s in Nederland.”

Bekijk het hele Trendrapport

Terug naar Duurzame mobiliteit