Binnenmeer
Het IJsselmeer is een binnenmeer, maar kan zich gedragen als een wilde zee. In de meeste gevallen is het een heerlijke plas om op te zeilen of overheen te motoren.
Voordat je vertrekt, bedenk je waar je heen wilt. Je eerste tocht over het IJsselmeer moet niet meteen je moeilijkste worden. Kies dus voor die rustige dag met matige wind en neem als zeiler een bezeilde koers. Stel je ligt in Enkhuizen met je boot en de wind is zuidwest drie Beaufort, dan is Makkum een mooi bezeild doel. Ook met een motorboot is deze tocht onder die omstandigheden prima te doen.
Discipline
Veel ervaren watersporters denken vaak: ‘het zal wel goed gaan’. Dat is meestal ook wel zo, maar een aantal verstandige voorzorgsmaatregelen kan geen kwaad bij een oversteek van het IJsselmeer:
- Draag een reddingsvest. Zeker als je buiten bent, in de kuip en aan dek;
- Kijk goed uit, ook al stuurt de boot zichzelf op de stuurautomaat. De ervaring leert dat op een vrijwel leeg IJsselmeer de meeste aanvaringen voorkomen, omdat mensen niet om zich heen kijken;
- Kijk ook regelmatig achterom. Word je opgelopen door een vrachtvaarder?
- Wijk op tijd uit, zeker voor beroepsvaart. Vrachtschepen hebben duidelijkheid nodig, omdat ze langzamer kunnen bijdraaien en afremmen. Daarnaast varen ze sneller dan je denkt.
Kijk ook eens achterom.
Ondieptes
Het IJsselmeer kent een aantal beruchte ondieptes waar je beter met een wijde boog omheen moet varen. In de buurt van Kornwerderzand, net ten noorden van de Noord Steenplaat is het bijvoorbeeld slechts 1,6 meter diep. Deze ondiepte is niet aangegeven met boeien. Bij Den Oever staat ook niet overal genoeg water voor zeilboten met een kiel. Een aantal ondieptes is wel aangegeven met kardinale markering, maar helaas niet allemaal.
Langs de Friese kust ligt een hele rij rood-witte boeien, blijf ten westen van deze lijn. Verlaat je Friesland vanuit Workum via It Soal, blijf dan in de geul tot de scheidingston H2-W1 voordat je je koers verlegt. De Workumer basaltblokken aan zuidkant en de ondiepte bij het strand ten noorden van de geul zijn onverbiddelijk.
Die onverbiddelijkheid tref je ook aan bij het verlaten van Makkum. Vaar door tot de MA3-MW2 en stuur pas daarna zuidelijk. Op de route Medemblik-Workum kom je dicht bij Medemblik een ondiepte tegen. Het Vrouwenzand bij Stavoren is ook alleen bevaarbaar voor boten met zeer weinig diepgang. De Houtrib bij Lelystad kun je beter vermijden, net als de ondieptes dicht langs de dijk Enkhuizen Lelystad. Blijf noordelijk van de rij ET-boeien. Al deze waarschuwingen klinken misschien afschrikwekkend, maar ze ontwijken is een kwestie van goed op de kaart kijken. Let er bij een digitale kaart op dat je ver genoeg inzoomt om alle ondieptes in beeld te krijgen.
Obstakels
Het IJsselmeer is groter dan je misschien denkt; een overtocht is zo maar 20 mijl en daar doe je vaak wel een uur of vier over. Het is echter geen uitgestrekte, lege watervlakte: je kunt onderweg flink wat obstakels tegenkomen. Denk aan de eilandengroep De Kreupel tussen Enkhuizen en Medemblik, windmolens langs de kust van de Noordoostpolder en de 89 windmolens tegen de Afsluitdijk aan. Vooral ’s nachts zorgen de windmolens met hun knipperende rode lampen ervoor dat navigeren wat ingewikkelder is geworden.
Rijke historie
Bijna alle plaatsen aan het IJsselmeer staan bol van rijke visserijhistorie en zijn een bezoekje waard. Overal zijn ruime havens met vele voorzieningen en de steden en dorpen zijn een lust voor het oog. Wil je niet meteen het hele meer oversteken, dan kun je heel goed langs de kust van plaats naar plaats varen; daar kun je best een zomervakantie zoet mee zijn. Lelystad heeft dan geen rijke historie, maar wel een aantal mooie havens. Twee ervan liggen aan het IJsselmeer en net na de sluis naar het Markermeer vind je Bataviahaven en ligt Bataviastad op loopafstand.
Een aantal havens is wat lastig aan te lopen bij stevige zuidwestenwind. Bij Urk staan dan bijvoorbeeld flinke golven en ook bij Lemmer kan het water dan wat wilder zijn. Waait het redelijk hard uit het zuidwesten, bezoek dan de plaatsen aan de kant van Noord-Holland. Die zijn dan goed aan te lopen. Denk er bij Medemblik aan dat de invaart behoorlijk smal is, maar bij aflandige wind levert dat geen moeilijkheden op.
Weersomslag?
Zorg ervoor dat je altijd een plan B hebt als je het IJsselmeer op gaat, voor het geval het weer onderweg ineens omslaat. Stel: je bent onderweg van Stavoren naar Enkhuizen en de wind draait naar het zuidwesten en neemt flink toe. Als doorvaren onverstandig is, keer dan om. Het weer dicteert de tocht en veiligheid gaat voor alles. Heb je met mensen afgesproken in Enkhuizen, bel die dan af als het weer onderweg verslechtert. ‘Een afspraak met de wal hebben’ is sowieso meestal niet verstandig, want je laat je keuzes er maar al te vaak door leiden. Als omkeren en terugvaren naar de haven van vertrek de verstandige en veilige keus is, doe dat dan.
Wil je ook goed verzekerd en veilig het water op? Vraag dan vandaag nog onze Bootverzekering aan.
Vraag nu onze Bootverzekering aan
Als doorvaren onverstandig is, keer dan om.
