Hoe kan je een aanvaring voorkomen?
Aanvaringen voorkom je door goed uitkijk te houden. Zo kan je op tijd anticiperen op eventuele obstakels of tegenliggers en adequaat uitwijken. Ten alle tijden tijdens het varen goed uitkijk en rondom houden is daarom essentieel. Mocht je als schipper verveeld raken of verslapt je aandacht, vraag dan andere bemanningsleden om mee te kijken naar alles wat er om de boot heen gebeurt.
Tijdens het manoeuvreren in een haven zit een aanvaring met een steiger of kade in een klein hoekje. Met name bij onverwachte veranderingen in de windrichting of -kracht of in de stroomrichting van het water kan het lastig zijn om op tijd uit te wijken. Maar goed manoeuvreren kan je leren! Het is leuk en leerzaam om een cursus te doen en te leren hoe je gemakkelijk in kan spelen op plotselinge veranderingen. Ook video’s over aanmeren in verschillende omstandigheden zijn erg leerzaam.
In de haven kan een plotselinge motorstoring ook de oorzaak zijn van een aanvaring met een steiger of een andere boot. Hoewel niet alle storingen te voorkomen zijn met goed onderhoud van de motor, helpt het zeker om te zorgen dat de motor altijd tiptop in orde is. Dat verkleint de kans op onverwacht motorfalen op een zeer ongelegen moment.
Naar stuurboord!
Als een aanvaring met een ander schip dreigt en er is nog tijd om te handelen, wijk dan altijd uit naar stuurboord. In de regel zal het andere schip dit ook doen. Daarnaast is het verstandig om altijd een marifoon op het juiste kanaal aan te hebben staan en uit te luisteren naar een eventuele oproep. Kijk op druk vaarwater en regelmatig achterom: een groot vrachtschip vaart veel sneller dan een pleziervaartuig en kan op je inlopen.
Overleggen
Als je een ander schip ziet en je hebt het gevoel dat jullie koersen elkaar gaan kruisen, roep dit schip dan op om te overleggen hoe jullie een aanvaring gaan voorkomen. Het is handig als je AIS hebt, want dan kun je het schip oproepen met de scheepsnaam. Beroepsvaart gaat altijd vóór pleziervaart, dus wijk altijd uit voor vrachtschepen. Als het niet mogelijk is om contact te krijgen, kun je het andere schip waarschuwen door de scheepstoeter te gebruiken of in het donker lichtsignalen te geven met vuurpijlen of een sterke lamp.
Alle hens aan dek
Als ondanks al deze voorzorgsmaatregelen een aanvaring onvermijdelijk is, probeer dan het hoofd koel te houden en rustig te blijven. Allereerst zorg je dat alle bemanningsleden aan dek zijn met reddingsvesten aan. Ook is het belangrijk om je telefoon of de marifoon bij de hand te hebben. Na de aanvaring meld je deze onmiddellijk bij de hulpdiensten, bijvoorbeeld via de gratis KNRM-app.
Na een aanvaring is er waarschijnlijk schade aan de romp of aan de tuigage; zorg dat de bemanning daar niet te dichtbij komt als het niet nodig is. Stuur één iemand naar binnen om te kijken of er een gat in de romp zit. Als dat zo is, zet dan alle beschikbare pompen aan om het water zo snel mogelijk weg te krijgen. Probeer daarnaast om het gat te dichten. Daar kun je van alles voor gebruiken: kussens, planken, slaapzakken, wat er maar voor het grijpen ligt.
Mast redden
Ook is het belangrijk dat er een bemanningslid buiten op de boot blijft zitten en goed uitkijk houdt om andere schepen te waarschuwen over je locatie en situatie. Daarnaast geldt specifiek voor zeilboten: kijk meteen of er stagen afgebroken zijn of dat deze losser hangen dan normaal. De kans dat de mast omvalt is erg groot. Dan moet de bemanning snel naar binnen, omdat een vallende mast letsel kan veroorzaken. Soms lukt het om de mast te redden door een val op de plaats van het gebroken stag vast te maken. Als dat niet lukt, moet de mast zo snel mogelijk van het schip verwijderd worden. Zorg dus dat je tangen of zagen aan boord hebt om de resterende stagen door te knippen. Een afgebroken mast kan namelijk tegen de romp gaan slaan en er mogelijk een gat in maken.
Veiligheid
Het allerbelangrijkste na een aanvaring is de veiligheid van de bemanning. Houd dus voortdurend in de gaten of iedereen nog aan boord is en niet in gevaar is. Mocht je boot langzaam zinken, blijf dan zo lang mogelijk aan boord: daar ben je namelijk het gemakkelijkst vindbaar voor de reddingsdiensten. Mocht het niet anders kunnen, verlaat dan het schip in je reddingsvlot of bijboot.
Het is aan te raden om aan het begin van het seizoen of vaartocht op een rustig moment met je bemanning te bespreken wat je zou doen bij een aanvaring. Je kunt er ook een oefening van maken. Mocht je vervolgens ondanks alle goede uitkijk en voorzorgsmaatregelen toch een aanvaring krijgen, dan weet iedereen hoe veilig en kalm te handelen.
Wil je ook goed verzekerd en veilig tijdens je vaarvakantie het water op? Vraag dan vandaag nog onze Bootverzekering aan.
Vraag nu onze Bootverzekering aan
