Varen tijdens onweer, dit moet je weten:
Wat gebeurt er bij een blikseminslag?
De bliksem kan direct je boot treffen of kan inslaan op het water vlak bij je boot. Dan zoekt een grote hoeveelheid elektrische lading zijn weg vanuit de lucht naar de aarde. Dat gaat het makkelijkst via materiaal dat elektriciteit geleidt: metaal. Op een zeilboot is dat de stagen, mast, kiel en alles wat daartussen zit. Op een motorboot is dat een mast, maar ook het dek, de zeereling of ankerlier. De enorme elektrische stroom gaat er razendsnel doorheen en daardoor gaan dingen kapot.
Overspanningsbeveiligers op belangrijke apparaten kunnen schade voorkomen. Een stalen boot heeft een groot geleidend oppervlak en beschadigt dus minder snel. Op een polyesterboot, zoekt de lading zijn weg naar de aarde via smallere oppervlaktes en is de kans op schade groter. Naast storingen of het uitvallen van elektrische apparatuur, is brand of een beschadiging van de romp een groot risico.
Hoe voorkom je dat je in een onweersbui terechtkomt?
Check altijd goed van tevoren de weersverwachtingen om te voorkomen dat je in onweer terechtkomt. Luister naar het weerbericht op de radio of houd de weerapps goed in de gaten. Ook voel je vaak dat er onweer aan zit te komen: de wind valt weg, het wordt warm en plakkerig weer. Ook aan donkere wolken kan je de dreiging van onweer goed zien.
Tip: Ga in de weer apps op zoek naar de CAPE index. Die geeft de kans op onweer goed weer.
Na het checken van alle weerinformatie besluit je om wel of niet uit te varen. Ook in de haven kan je in een onweersbuit terechtkomen. De kans is daar een stuk kleiner omdat er meer gebouwen, torens en masten zijn die hoog boven je boot uitsteken en die worden dan eerder getroffen door onweer.
Hoe voorkom je schade door blikseminslag?
Stel, je bent op het water met je boot en het gaat opeens onweren. Dan is het handig om de onderstaande maatregelen te nemen:
- Zorg dat de motor draait, zodat je bij een eventuele blikseminslag niet afhankelijk bent van je startaccu;
- Reef de zeilen; er kunnen zware windstoten optreden bij een felle onweersbui;
- Leg kleine elektronische apparaten in de oven of in een metalen trommel (kooi van Faraday) om ze te beschermen tegen elektromagnetische straling. De straling wordt veroorzaakt door de enorme hoeveelheid stroom bij een eventuele blikseminslag op het water of in je boot. Het kan ook al helpen om je apparaten in aluminiumfolie te wikkelen;
- Koppel alle antennes los;
- Kies je ervoor om stil te gaan liggen, laat dan het anker uitlopen en verbind de ankerketting met een stag. Zo wordt een eventuele blikseminslag van je boot weggeleid naar de aarde;
- Zorg dat je bemanning in de kuip of in de salon is, ver weg van metalen objecten die de stroom kunnen geleiden. Iedereen heeft een zwemvest aan;
- Als het mogelijk is, verbind op een zeilboot de stagen met de kielbouten. Zo leidt je de stroom sneller weg. Dit kan je met accukabels doen;
- Zorg dat brandblussers bij de hand zijn en denk na over manieren om eventuele schade aan de romp tijdelijk te kunnen dichten (bijvoorbeeld: slaapzakken, planken, kussens).
Wel of niet door de bliksem geraakt?
Denk je dat je getroffen bent door de bliksem? Of dat de bliksem dicht bij je boot insloeg? Controleer dan zorgvuldig of alles nog werkt. Het kost veel tijd, maar controleer echt alles. Van het pompje in de douche-afvoer tot de startmotor. Zodra je weer gaat varen en er elektriciteit door de systemen aan boord gaat, kan één kapot apparaat voor grote problemen zorgen: kortsluiting, brand of erger. Voor een zeilboot geldt: vaar met gereefde zeilen tot je bij een plek bent waar een jachtexpert kan controleren of de verstaging het noodweer goed doorstaan heeft. Informeer de hulpdiensten via de KNRM app. En neem contact op met je verzekeraar als je vermoedt dat er bliksemschade is.
Wil je ook goed verzekerd en veilig het water op met je boot? Vraag dan vandaag nog onze Bootverzekering aan.
Vraag nu onze Bootverzekering aan
