Kosten universiteit op een rij

Je wilt studeren aan de universiteit, maar vraagt je af wat dat kost. Hoe hoog is het collegegeld? In deze ‘Wat kost’ leggen we je het uit. En met welke andere kosten je ook rekening moet houden.

Hoeveel collegegeld moet ik betalen?

Als je gaat studeren aan de universiteit betaal je collegegeld. De hoogte van het collegegeld hangt af van:

• welke studie je volgt.
• waar je vandaan komt.
• of je al een diploma aan een universiteit of een hogeschool hebt gehaald.

Er zijn twee soorten collegegeld

Hoogte wettelijk collegegeld voltijd

	Collegegeld per jaar	Collegegeld per maand
Studiejaar 2023-2024	€ 2.314	€ 192,83
Studiejaar 2024-2025	€ 2.530	€ 210,83

Hoogte wettelijk collegegeld deeltijd of duaal

	Collegegeld per jaar	Collegegeld per maand
Studiejaar 2023-2024	tussen € 1.377 en € 2.314	tussen € 114,75 en € 192,83
Studiejaar 2024-2025	tussen € 1.506 en € 2.530	tussen € 125,50 en € 210,83

Wanneer betaal je het wettelijk collegegeld?

Je betaalt het wettelijke collegegeld als je voldoet aan de volgende voorwaarden:

• Je staat ingeschreven bij een zogenoemde 'bekostigde' hbo- of universitaire opleiding. Bekostigd betekent dat de Nederlandse overheid de onderwijsinstelling betaalt om opleidingen te verzorgen. De meeste universiteiten in Nederland zijn bekostigd.
• Je hebt nog geen bekostigd bachelordiploma behaald op het moment dat je je inschrijft voor een tweede bachelor. Of je hebt nog geen bekostigd masterdiploma behaald als je je inschrijft voor een andere master.
• Je hebt de Nederlandse, Zwitserse of Surinaamse nationaliteit of je komt uit een land binnen de Europese Unie of de Europese Economische Ruimte (EER). Ook met bepaalde verblijfsvergunningen val je onder de voorwaarden.

2. Het instellingscollegegeld

Voldoe je niet aan de voorwaarden voor het wettelijke collegegeld? Bijvoorbeeld omdat je al een bachelordiploma hebt gehaald en je nu een andere bacheloropleiding wilt doen. Of omdat je een opleiding wilt doen aan een particuliere instelling? Dan betaal je het instellingscollegegeld. De universiteit bepaalt zelf de hoogte van het instellingscollegegeld. Vaak is dit collegegeld een stuk hoger dan het wettelijk collegegeld.


Er zijn twee uitzonderingen. Val jij onder een van de volgende situaties? Dan betaal je toch het wettelijk collegegeld in plaats van het instellingscollegegeld.

• Je bent met een tweede opleiding gestart tijdens een eerste opleiding. Deze tweede opleiding volg je zonder onderbreking.
• Je hebt een bachelor- of masterdiploma behaald. Daarna start je voor het eerst met een opleiding binnen het onderwijs of de gezondheidszorg. Vraag bij je onderwijsinstelling na of jouw opleiding hieronder valt.

Let op: halvering collegegeld stopt

Ben je tussen 2018 en 2023 voor het eerst aan een bachelor of master begonnen? Dan betaalde je in het eerste studiejaar de helft van het wettelijk collegegeld. Voor lerarenopleidingen geldt de halvering ook in het tweede jaar.

Vanaf het collegejaar 2024-2025 (per 1 september 2024) is de halvering stopgezet. Start je in 2024 met een nieuwe opleiding? Dan heb je geen recht meer op de halvering van het collegegeld.

Stond je op 1 september 2023 ingeschreven bij een lerarenopleiding? Dan heb je nog wel recht op het tweede jaar verlaagd collegegeld in 2024-2025. Vanaf studiejaar 2025-2026 heeft niemand meer recht op het verlaagd wettelijk collegegeld.

Extra studiekosten universiteit

Naast het collegegeld maak je nog meer kosten tijdens je studie. Zo moet je studieboeken en andere studiemateriaal kopen. Ook zijn er nog de kosten van je levensonderhoud. Denk aan huur, zorgverzekering, boodschappen, vervoer en telefoon. Ook is het slim om een inboedelverzekering af te sluiten als je op kamers gaat. Uit onderzoek blijkt dat studenten gemiddeld het volgende uitgeven:

Overzicht van de gemiddelde kosten per maand

	Thuiswonend	Uitwonend
Wettelijk collegegeld voltijd (2024 - 2025)	€ 210,80	€ 210,80
Huur*	-	€ 551
Zorgverzekering**	€ 119	€ 115
Overige verzekeringen (zoals aansprakelijkheids-, inboedel- en reisverzekering)**	€ 13	€ 14
Telefoon**	€ 17	€ 19
Entertainment (Netflix, Spotify, tijdschriften, kranten)**	€ 12	€ 13
Studiekosten (zoals boeken, excursies)**	€ 44	€ 49
Vervoer (fiets, scooter, auto, ov)**	€ 84	€ 72
Kleding en schoenen**	€ 57	€ 53
Vrijetijdsuitgaven (zoals uitgaan, hobby's, vakantie)**	€ 118	€ 124
Boodschappen**	€ 36	€ 173
Persoonlijke verzorging**	€ 31	€ 36
Diversen (zoals cadeaus, sigaretten, goede doelen)**	€ 39	€ 55
Totaal per maand	€ 780,80	€ 1484,80

*Gemiddelde maandelijkse huur voor een kamer volgens de Kamernet Verhuurrapportage 2023.
** Gemiddelde maandelijkse kosten van studenten volgens het Nibud Studentenonderzoek 2021. Let op! Dit zijn gemiddelde uitgaven van studenten in 2021. Door prijsstijgingen kunnen de daadwerkelijke kosten nu hoger zijn.

Hoe zit het met studiefinanciering bij een universitaire opleiding?

Hoe moet je dat dan betalen? Onder voorwaarden heb je recht op studiefinanciering. Studiefinanciering bestaat uit verschillende onderdelen:

Basisbeurs

Dit is een bedrag dat je elke maand van DUO krijgt. De hoogte is afhankelijk van jouw woonsituatie. Woon je thuis? Dan is de basisbeurs in 2024 € 121,33 per maand. Woon je op kamers? Dan is de basisbeurs tot en met augustus 2024 tijdelijk € 466,69. Vanaf september is de basisbeurs voor uitwonende studenten € 302,39.

De basisbeurs is voor het hoger onderwijs een prestatiebeurs. Als je binnen 10 jaar je diploma haalt, is het een gift. Lukt dit niet? Dan moet je het totale bedrag met rente terugbetalen.

Aanvullende beurs

Kunnen je ouders niet of weinig meebetalen aan jouw opleiding? Dan heb je recht op een aanvullende beurs. Hiervoor kijkt DUO naar hun inkomen en het aantal kinderen dat je ouders hebben. Deze extra beurs is maximaal € 457,60 per maand.

Ook hier gaat het om een prestatiebeurs. Haal je binnen 10 jaar niet je diploma? Dan moet je het totale bedrag met rente terugbetalen.

Als student vrij reizen met een studentenreisproduct (OV-kaart)

Studeer je voltijds aan een hogeschool of universiteit? Dan heb je recht op een studentenreisproduct. Je mag dan vrij reizen met het openbaar vervoer. Je kunt kiezen tussen een week- of weekendabonnement.

Een lening bij DUO voor je opleiding

Bij DUO kun je geld lenen voor je universitaire opleiding. Je bouwt dan een studieschuld op die je later moet terugbetalen. Je kunt maandelijks € 293,67 lenen. Krijg je geen of minder aanvullende beurs? Dan kun je het ontbrekende bedrag extra lenen, bovenop de 'gewone' studentenlening.

Of gebruik het collegegeldkrediet

Studeer je aan het hbo of de universiteit? Dan kun je een collegegeldkrediet aanvragen om je collegegeld te betalen. Dit kan zelfs als je niet aan de nationaliteitseisen voor studiefinanciering voldoet.

Je kunt nooit meer collegegeldkrediet krijgen dan je aan collegegeld moet betalen. Betaal je wettelijk collegegeld? Dan is het collegegeldkrediet maximaal € 192,83 per maand. Betaal je instellingscollegegeld? Dan kun je per maand maximaal € 964,17 collegegeldkrediet krijgen.

Het collegegeldkrediet is een studieschuld die je na je studie met rente moet terugbetalen.

Misschien is een levenlanglerenkrediet ook een optie

Heb je geen recht meer op studiefinanciering? Met het levenlanglerenkrediet kun je onder voorwaarden toch geld lenen voor een opleiding.

Let op: voor alle leenvormen geldt dat je een schuld opbouwt die je moet terugbetalen.

Studeren en geld verdienen

Werk je naast je studie? Goed nieuws. Naast je opleiding mag je onbeperkt bijverdienen. Dit heeft geen invloed op je studiefinanciering. Kun je door een beperking niet werken naast je studie? Dan kun je bij je gemeente een studietoeslag aanvragen. Heb je een bijbaan? Vergeet dan geen belastingaangifte te doen.