Wat is een echtscheidingsconvenant?
Een echtscheidingsconvenant is een document waarin je samen met je ex-partner alle afspraken vastlegt. Het wordt ook wel een echtscheidingsovereenkomst genoemd. Aan die afspraken moeten jullie je na de echtscheiding houden. Dit kunnen afspraken zijn over de verdeling van eigendommen, maar ook over eventuele schulden en alimentatie.
Ook is een echtscheidingsovereenkomst belangrijk voor andere partijen zoals de Belastingdienst en de bank voor een hypotheek.
Wat staat er in een echtscheidingsconvenant?
Er is geen standaard echtscheidingsovereenkomst. Jullie geven hier zelf invulling aan. Wel is het slim om bepaalde thema's op te nemen. De volgende thema's helpen je op weg:
- Spaargeld of schulden: hoe wordt het spaargeld en/of de schulden verdeeld?
- Woning: wat gebeurt er met jullie woning? Hebben jullie een koophuis? Wilt de een de ander uitkopen? Of kiezen jullie voor verkopen?
- Inboedel: wie krijgt wat?
- Hypotheek: wat gebeurt er met de hypotheek? Wie betaalt de hypotheek totdat het huis verkocht is?
- Verzekeringen: wat gebeurt daarmee?
- Fiscale afspraken, zoals hypotheekrenteaftrek
- Pensioen: hebben jullie recht op elkaars pensioen?
- Partneralimentatie: zijn jullie elkaar alimentatie verschuldigd?
- Wat gebeurt er als de afspraken niet worden nageleefd?
Hebben jullie minderjarige kinderen? Dan zijn jullie verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Hierin leggen jullie vast hoe jullie met het ouderschap omgaan. Denk aan: bij wie wonen de kinderen? Hoe gaat het met feestdagen, vakanties en verjaardagen? Betaalt een van jullie kinderalimentatie? Wat gebeurt er als een van jullie wil verhuizen? Het ouderschapsplan wordt vaak als een bijlage toegevoegd aan het echtscheidingsconvenant.
Is een echtscheidingsconvenant verplicht?
Een echtscheidingsconvenant is niet verplicht. Bepaalde instellingen of instanties kunnen wel om een echtscheidingsovereenkomst vragen. Bijvoorbeeld de hypotheekverstrekker of pensioenfonds. Ook is het slim om afspraken op papier te zetten. Dan heb je iets om op terug te vallen als jullie onenigheid krijgen. Het helpt ook om goed na te denken over hoe jullie toekomst los van elkaar eruitziet.
Hebben jullie minderjarige kinderen? Dan is een ouderschapsplan verplicht. Hierin leggen jullie samen afspraken vast die met jullie kinderen en hun opvoeding te maken hebben.
Is een echtscheidingsconvenant rechtsgeldig?
Een echtscheidingsconvenant is rechtsgeldig als deze door een rechter is goedgekeurd. Daarvoor moet een advocaat het document indienen bij de rechtbank. De rechter kijkt dan of de afspraken in jullie overeenkomst niet in strijd zijn met de wet.
Is jullie scheidingsconvenant door een rechter goedgekeurd? Dan kun je de afspraken die erin staan afdwingen. Betaalt je ex-partner bijvoorbeeld de partneralimentatie niet? Dan kun je een deurwaarder inschakelen. Leidt dat niet tot het gewenste resultaat, dan kun je naar de rechter stappen.
Hoe kun je een echtscheidingsconvenant opstellen?
Je kunt het samen met je ex-partner zelf doen. Lukt het jullie niet om samen afspraken op papier te zetten, bijvoorbeeld omdat jullie het niet eens zijn? Dan kun je de hulp inschakelen van een mediator of advocaat.
Een mediator is onafhankelijk. Een mediator helpt jullie om samen tot goede afspraken te komen. Het voordeel van mediation is dat een mediator precies weet wat belangrijk is om op te nemen in de scheidingsovereenkomst. Zo vergeten jullie geen belangrijke zaken. Ook is een mediator vaak goedkoper dan een advocaat.
Om de scheiding officieel te maken bij de rechtbank, sturen jullie via een advocaat een gezamenlijk verzoek tot scheiding in. Daarbij zit ook het echtscheidingsconvenant. De rechter keurt de scheiding goed. Daarna krijgen jullie de echtscheidingsbeschikking. Die schrijf je in bij de burgerlijke stand bij de gemeente. Dan is de scheiding definitief.
Kunnen we zelf ook afspraken vastleggen in een schriftelijke overeenkomst?
Jullie kunnen samen een echtscheidingsovereenkomst opstellen. Je hebt voor het maken van afspraken geen mediator of advocaat nodig. Voor het indienen van een scheidingsverzoek bij de rechter is wel een advocaat nodig. Voeg je daarbij het echtscheidingsconvenant, dan wordt het bindend.
Wat als een echtscheidingsconvenant maken niet lukt?
Zijn jullie het niet eens over hoe jullie zaken na jullie scheiding willen regelen? Komen jullie er niet uit met de hulp van een mediator of advocaat? Dan kunnen jullie een eenzijdig verzoekschrift tot scheiden aanvragen. De rechter beslist dan over de verdeling. Hiervoor hebben jullie beiden een advocaat nodig. Deze manier van scheiden duurt vaak langer en is duurder.
Kun je een echtscheidingsconvenant wijzigen?
Soms kan het gebeuren dat jullie situatie wijzigt na de scheiding. Je krijgt bijvoorbeeld een nieuwe baan, een nieuwe relatie of raakt arbeidsongeschikt. Dat kan gevolgen hebben voor onder andere de kinderalimentatie of partneralimentatie. Of jullie hebben bepaalde afspraken gemaakt over jullie woning, maar willen dat nu toch anders.
In dat soort gevallen kan het echtscheidingsconvenant opgebroken of gewijzigd worden. Zijn jullie het samen eens over nieuwe afspraken? Dan kunnen jullie de wijzigingen via een advocaat naar de rechtbank laten sturen.
Zijn jullie het niet eens over eventuele wijzigingen? Dan kun je via een advocaat de rechtbank een eenzijdig verzoek sturen om het echtscheidingsconvenant aan te passen. Je ex-partner kan hierop reageren met een verweerschrift. Ook daarvoor is een advocaat nodig. De rechter kijkt dan of het conflict kan worden opgelost met mediation. Lukt dat niet? Dan beslist de rechter.
Wat als mijn ex-partner het echtscheidingsconvenant niet nakomt?
Jullie hebben tijdens jullie scheiding een echtscheidingsconvenant opgesteld. Nu komt je ex-partner de afspraken niet meer na. Dat is heel vervelend. Een door de rechter goedgekeurd echtscheidingsconvenant is bindend. Dat betekent dat jullie je eraan moeten houden.
Komt je ex het echtscheidingsconvenant niet na? Voor financiële zaken schakel je een deurwaarder in. Voor andere zaken kun je naar de rechter stappen. Daar zijn wel kosten aan verbonden.
Wat is het verschil tussen een echtscheidingsconvenant en een ouderschapsplan?
Gaan jullie scheiden en hebben jullie minderjarige kinderen? Dan is een ouderschapsplan verplicht. Een convenant is niet verplicht. In het ouderschapsplan leg je alle afspraken over de kinderen vast, waaronder:
- hoe de toekomstige communicatie over de kinderen verloopt;
- de opvoeding;
- hoe jullie de zorg over de kinderen verdelen;
- de omgangsregeling;
- hoe jullie beslissen over onderwerpen zoals schoolkeuze;
- verdeling van kosten voor de zorg en opvoeding en kinderalimentatie.
Verder kun je vastleggen op welk adres de kinderen komen te wonen. Ook kun je afspraken maken over dingen zoals de manier van opvoeding, straffen, regels, contact met familie, huiswerk en bedtijd. Het ouderschapsplan voegt je advocaat toe aan de scheidingsaanvraag.
Heb ik een echtscheidingsconvenant nodig voor een hypotheek?
Een echtscheidingsconvenant is niet verplicht. Toch kan het voor problemen zorgen als je geen echtscheidingsconvenant opstelt. Wil je in de toekomst namelijk een huis kopen en daarvoor een hypotheek afsluiten? Dan zal de bank vragen om een echtscheidingsconvenant. In de vastgelegde afspraken staan namelijk ook welke financiële rechten of plichten je hebt. Die kunnen invloed hebben op hoeveel je kunt lenen.
Waar kan ik een echtscheidingsconvenant opvragen?
Heb je in het verleden bij je scheiding een echtscheidingsconvenant getekend, maar weet je niet meer waar het is? Is het convenant bij de scheiding door de rechter goedgekeurd? Dan kun je het opvragen bij de Centrale Balie van de rechtbank waar de overeenkomst is opgesteld.
Heb je vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met je notaris of belastingadviseur.
