11 vragen om jezelf te stellen voordat je iets koopt

Kun jij goed met geld omgaan? Of vind je het lastig verleidingen te weerstaan? Goed met geld omgaan begint ermee dat je je bewust bent van de waarde van geld. In dit artikel delen we elf vragen die je jezelf kunt stellen voordat je iets koopt. Zodat je meer geld overhoudt voor je spaardoelen.

Iedere ochtend een koffie kopen op het (tank)station. Tijdens je lunchpauze een lekker luxe broodje halen. En jezelf ieder weekend trakteren op nieuwe kleren. Herkenbaar? Het lijken misschien kleine bedragen, maar alles bij elkaar kan het flink optellen. Op veel uitgaven kun je best makkelijk besparen als je er iets meer bij stilstaat. Bijvoorbeeld door jezelf een of meer van deze elf vragen te stellen voor je iets koopt. Zo bespaar je geld en breng je je spaardoel dichterbij.

1. Heb ik dit echt nodig?

De eerste en misschien wel belangrijkste vraag om jezelf te stellen voordat je iets koopt. Heb ik dit écht nodig? Soms is het antwoord ja, bijvoorbeeld als je stofzuiger kapot is. Of als je op wandelvakantie gaat en je schoenen aan vervanging toe zijn. Maar het antwoord is waarschijnlijk ook weleens nee. Bijvoorbeeld als je op het punt staat een impulsaankoop te doen. Is die derde zwarte pantalon echt een aanvulling op je garderobe? Of kun je ook makkelijk zonder? Slaap er een nachtje over en denk dan nogmaals na over je aankoop.

2. Zijn er alternatieven?

Veel mensen hebben niet door hoeveel ze kwijt zijn aan kleine uitgaven. Denk aan de dagelijkse koffie-to-go, abonnementen of de snacks die je in je boodschappenmandje gooit. Ongemerkt lekt er daardoor geld weg. Dit effect staat ook wel bekend als de ‘latte factor’.

Vraag je daarom vaker af: zijn er alternatieven? Misschien kun je ’s ochtends zelf koffie of thee meenemen in een warmhoudmok. Of smeer je eigen brood, zodat je geen duur belegd broodje hoeft te kopen.

3. Wat is het me waard?

4. Waarom wil ik dit kopen?

We doen het (bijna) allemaal weleens: iets kopen omdat we een rotdag hebben gehad. Nieuwe spullen aanschaffen biedt afleiding. Voor sommige mensen kan shoppen zelfs therapeutisch werken. Toch is het geen echte oplossing. De ‘kick’ van iets kopen verdwijnt snel. En op de lange termijn voel je je er misschien alleen maar slechter door.

Sta eens wat vaker stil bij de reden dat je iets koopt. Koop je het vanuit een emotie, zoals verdriet of verveling? Omdat je jezelf wilt trakteren? Omdat je bij een bepaalde groep wilt horen? Of, en dan komen we terug op de eerste vraag: heb je het echt nodig?

5. Maakt dit me gelukkig?

Vraag jezelf ook wat vaker af of je gelukkig wordt van een uitgave. Vind je dat je een leuker leven hebt als je vaak op reis gaat? En dat die herinneringen je een leven lang bijblijven? Dan is het een logische bestemming voor je geld. Geld uitgeven aan geluksmomenten is misschien voor jou waardevoller dan het oppotten.

6. Hoe lang moet ik hiervoor werken?

Stel dat je twijfelt over een grote aankoop. Een nieuwe tv van € 1.000,-, bijvoorbeeld. Reken die uitgave dan eens terug naar je salaris. Als je netto € 2.000,- per maand verdient, moet je er een halve maand voor werken. Dat is niet erg, maar wel goed om te weten. Zo maak je bewuste keuzes over je uitgaven.

7. Kan ik het ergens voor minder krijgen of tweedehands kopen?

Het is makkelijk een product meteen te kopen in de eerste de beste winkel die je ziet. Maar misschien zijn er ergens anders wel goedkopere exemplaren te vinden. Die eigenlijk net zo goed zijn. Vooral bij een dure aankoop is het verstandig je eerst te oriënteren. Zoek online naar alternatieven of loop net wat meer winkels langs. Wie weet kun je een kledingstuk dat je maar één keer nodig hebt ook lenen. Of in de kringloop kopen of op een online verkoopplatform.

8. Kan ik het eventueel nog ruilen?

Een andere goede vraag om jezelf te stellen voor je iets koopt. Kan je het nog ruilen, als het toch niet is wat je had verwacht? Vergeet dan niet het bonnetje te vragen. Zo kun je een onnodige (impuls)aankoop alsnog ongedaan maken.

9. Wat kost het me per gebruik?

Ergens veel geld aan uitgeven is niet per se onverstandig. Als je het vaak gebruikt, zijn de kosten per gebruik namelijk laag. Dat geldt bijvoorbeeld voor een winterjas of voor een fiets. Die aanschaf heb je er meestal snel uit. Andersom geldt: is iets niet zo duur, maar gebruik je het zelden, dan zijn de kosten per gebruik juist hoog. Denk aan een galajurk of een maandelijks abonnement op een streamingdienst waar je bijna nooit naar kijkt. Door vaker na te denken over de kosten per gebruik, ben je bewuster bezig met de waarde van je geld. Dat helpt je betere beslissingen te nemen.

11. Wat zijn mijn spaardoelen?

Tot slot is het slim even stil te staan bij je spaardoelen. Spaar je bijvoorbeeld voor een verbouwing, de studie van je (klein)kinderen of een verre reis? Dan kun je het geld ook opzijzetten op een spaarrekening, in plaats van het uit te geven. Het vergt wat discipline, maar op termijn ben je jezelf dankbaar.